فرمت طرح توجیهی فنی اقتصادی
تهیه طرح توجیهی قبل از شروع هرگونه سرمایه‌گذاری، یکی از مهم‌ترین ابزار‌های سنجش موفقیت یک پروژه اقتصادی است، لازمه تدوین طرح توجیهی استاندارد جهت دستیابی به اهداف پروژه (جذب سرمایه‌گذار یا اخذ وام)، رعایت اصول نحوه نگارش صحیح طرح توجیهی، در قالب و فرمت خاصی است که در این نوشتار به آن پرداخته می‌شود. با بهین صنعت یاب همراه باشید.
همانطور که گفته شد طرح توجیهی می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد، طرح توجیهی در واقع نقشه راه احداث یک بنگاه اقتصادی را مشخص کرده و دورنمای مطلوبی از وضعیت پروژه در سال های پیش رو به سرمایه‌گذار ارائه می‌دهد. بنابراین؛ بدیهی است برای نگارش چنین ابزار مهم اقتصادی، باید فرمت طرح توجیهی و قوانینی جهت تدوین آن مشخص شده باشد.
طرحهای توجیهی براساس نوع پروژه و میزان سرمایه، محتوای گوناگونی دارند اما آنچه تمامیه آنها را به یک طرح توجیهی تبدیل می‌کند منطبق سازی این ایده ها به فرمت طرح توجیهی با رعایت کلیه استاندارها و معیارهای تعیین شده است.
ناگفته نماند که نگارش طرح توجیهی گردشگری در قیاس با نگارش طرح توجیهی صنعتی و یا تولیدی فرمت طرح توجیهی متفاوتی دارد، چراکه ماهیت یک طرح توجیهی گردشگری باتوجه به خدماتی که ارائه می‌دهد با یک طرحح توجیهی که یک محصول خاصی را تولید و یا فرآوری می‌کند متفاوت است، از این رو نحوه نگارش طرح توجیهی و فرمت طرح توجیهی در دو بخش ذکر شده باهم فرق دارند.
برای نگارش طرح توجیهی، مشاور تدوین‌کننده طرح توجیهی، ملزم به پیروی از فرمت طرح توجیهی استاندار بانک عامل می‌باشد. این بدین معناست نمیتوان به صورت سلیقه‌‌ای عمل نمود و معیار سنجش تیم ارزیابی نیز فرمت مشخص شده می‌باشد.
فرمت طرح توجیهی بانک‌ها گاه در جزئیات متفاوت می‌باشد اما کلیات یکسانی دارند، برای مثال فرمت طرح توجیهی بانک ملی با فرمت طرح توجیهی بانک صنعت معدن متفاوت است.
در این میان، جامع ترین و کاملترین فرمت طرح توجیهی ، مربوط به بانک صنعت معدن می‌باشد. به همین دلیل در این مطلب قصد داریم فرمت طرح توجیهیی بانک صنعت معدن را به طور خلاصه شرح دهیم، امید است مورد رضایت شما همراهان بهین صنعت یاب واقع شود.
بخش اول در فرمت طرح توجیهی – معرفی متقاضی
1- بررسی سابقه متقاضی و سوابق شرکت
در اولین بخش از نگارش طرح توجیهی به بررسی سوابق ثبتي متقاضي طرح اعم از شخصيت حقيقي يا حقوقي، مورد بررسي قرار ميگيرد.
2- بررسی کلیه مجوز‌های قانونی
كليه مجوزهاي قانوني اخذ شده از سازمان هاي تابعه (با ذكر شماره و تاريخ) در اين قسمت ذكر خواهد شد، از جمله اين مجوزها می توان به جواز تاسیس و پروانه بهره برداری اشاره کرد.
3- بررسي توانمندیهای متقاضي
در اين بخش مشاور ميتواند مجموعه توانمندي‌هاي متقاضي را در ايجاد و بهره برداري هر چه بهتر از طرح توجیهی از جنبه‌هاي مختلف ارائه نمايد. اين توانمندی‌ها می‌توانند مربوط به سهامداران، هيئت مديره، مديران و مشاوران فني، اجرائي متقاضي (عوامل طرح) باشند که در ادامه چند مورد آن آورده شده است.
- :: توانمندي بالقوه يا بالفعل متقاضي براي كسب سهم بازار
- :: توانمندیهای بالقوه و بالفعل فني
- :: توانمندیهای مديريتي متقاضي
بخش دوم در فرمت طرح توجیهی – مطالعه بازار
1- مقدمه
در مقدمه گزارش مطالعه بازار، خلاصه‌ای از تاريخچه محصول (محصولات) مورد بررسي، هدف از اجراي طرح و محل اجراي طرح و كلياتي كه در برگيرنده ویژگی‌ها و مزاياي طرح ميباشد ارائه می‌گردد.
2– معرفی محصول
در این بخش به معرفی محصول (محصولات) پرداخته می‌شود. در معرفي محصول طرح توجیهی، مواردی نظیر کلیه کدهای ISIC متعلق به محصول، مشخصات، ویژگی‌ها، کاربردها و استانداردهای محصول به همراه بررسی الگوی مصرف محصول در جامعه آورده می‌شود.
3- معرفی پروژه
1-3- ضرورت اجرای پروژه
اهدافی که از اجرای طرح مدنظر است اعم از هدف صادراتی، هدف جایگزینی واردات و… تحلیل می‌شود اگر طرح از تکنولوژی جدیدی برخوردار می‌باشد و یا درصدد تغییر الگوی مصرف جامعه است توضیحات آن در این بخش آورده می‌شود.
2-3- تحليل ملاحظات اجرائي پروژه
1-2-3- ملاحظات اقتصادي
بدون شك مهمترين دلايل توجيه يك طرح بر ملاحظات اقتصادي آن استوار است. كسب سهمي مناسب از بازارداخلي يا خارجي، گسترش بازار هدف و برخورداري از شاخص‌های مناسب مالی، اقتصادي (NPVR , IRR) و غيره… از مهمترين اهداف يك بنگاه اقتصادي براي ايجاد يا توسعه يك طرح صنعتي می‌باشد. و در كنار اين موارد، از جنبه هاي ملي و كلان اقتصادي نيز بايد ویژگی‌های طرح، مورد بررسي قرار گيرد.
2-2-3- ملاحظات اجتماعي و فرهنگي
بررسي تأثير اجراي پروژه بر شاخص‌های اجتماعي و فرهنگي در سطح ملي و منطقه‌ای نظير: بيكاري، مهاجرت نيروي كار، اثرات فرهنگي و…
3-2-3- ملاحظات سياسي
ملاحظات سياسي طرح توجیهی چه در ابعاد ملي و چه در ابعاد بين المللي می‌تواند ضرورت اجراي يك پروژه را توجيه نمايد. خروج از وابستگي به خارج از كشور و توليد داخلی و…از موارد قابل بررسي و تحليل در اين بخش می‌باشد.
3-3- مكان يابي پروژه
در این بخش تحلیل‌های مرتبط به دسترسي طرح به مواد اوليه، تحلیل‌های مرتبط به دسترسي طرح به بازار مصرف، تحلیل‌های مرتبط به دسترسي طرح به منابع نيروي انساني و ساير عوامل تأثيرگذار بر مكان يابي پروژه آورده می شود.
4- دانش فني پروژه
تحليـل مناسـب بـودن دانـش فنـي انتخـاب شـده بـراي دستيابي به بازار هدف ضروري ميباشد چراکه بررسي تناسب دانش فني با بازار هدف ضروري ميباشد. براساس دانش فني انتخاب شده، مطالعه سوابق فعاليت شركت عرضه كننده دانش فني در بازارهاي هـدف (جهـاني، ملـي و منطقه اي) ضروري ميباشد. در اين بخش لازم است، كه دانش فني پروژه متناسب به نوع بازار هدف معرفي گردد.
5- قيمت مواد اوليه و فروش محصولات طرح
تعیین نحوه تامین مواد اولیه طرح به لحظ وارداتی یا داخلی بودن و بررسی الزامات تهیه مواد اولیه و همچنین تعیین قیمت واقعی محصولات طرح توجیهی مورد ارزیابی قرار می‌گیرید.
6- تحليل جايگاه صنعت مورد بررسي در سياست هاي كلان اقتصادي كشور
در اين بخش ضروري است جايگاه صنعت مورد بررسي در برنامه‌هاي كلان اقتصادي كشور مانند سازگاري اجراي پروژه با مجموع استراتژي هاي كلان اقتصادي، جايگاه صنعت در اولويت هاي سرمايه گذاري كشور، بررسي تاثير واردات و صادرات غيررسمي بر صنعت و… مورد بررسي قرار گيرد.
7- عرضه
در اين بخش لازم است وضعيت عرضه صنعت شامل وضعيت توليد داخلي (تعداد واحدهای فعال و میزان ظرفیت تولیدی) و واردات در طي سال هاي گذشـته (حـداقل) بـراي 5 سال گذشته ارائه گردد.
1-7- تولید داخل
در اين بخش، تعداد واحدهاي فعال، ظرفيت اسمي، ظرفيت عملي و روند توليد طي سالهاي گذشته ارائه ميشود. در اين بخش تفكيك واحدهاي اصلي توليد كننده محصول به لحاظ سهم موجود از كل بازار ضروري ميباشد.
2-7- بررسی واردات محصول
حجم، ارزش ریالی و دلاری واردات صورت گرفته از محصول مورد مطالعه در سال های گذشته بر اساس کد تعرفه گمرکی با بررسی و تحلیل کارشناسی آورده می‌شود.
8- پیش‌بینی امكانات عرضه
1-8- پیش‌بینی امكانات عرضه داخلي
در اين بخش لازم است ظرفيت عملي واحدهاي فعال، طرح هاي توسعه‌اي اين واحدها و طرح‌هاي در دست اجرا مورد محاسبه قرار گيرند و سرانجام متناسب با پيشرفت فيزيكي طرح هاي توسعه‌اي و در دسـت اجـرا مجمـوع امكانـات عرضه براي سال هاي آينده رائه شود.
2-8- پیش‌بینی واردات
در اين بخش لازم است با توجه به امكانات عرضه صنعت، قدرت رقابت پذيري آن با محصولات رقيب خارجي و همچنين روند واردات طي سال هاي گذشته و كليه متغيرهاي تأثيرگذار بر روند واردات ميزان واردات در طي سالهاي آتي ارائه گردد.
9- تقاضا
داده ها و اطلاعات مربوط به تقاضا شامل دو بخش تقاضاي خارجي (صادرات) و تقاضاي داخلي ميباشد.
1-9- تقاضای داخلی
در تحليلهاي مربوط به برآورد تقاضا علاوه بر استفاده از روش بـرآورد مصـرف ظـاهري مـيتـوان از طريق برآورد ميزان مصرف گروه‌هاي مصرف كننده كالا در سطح جامعه بـه بـرآورد تقاضـا، دسـت يافت.
2-9- تقاضاي خارجي (صادرات)
در اين بخش اطلاعات مربوط به صادرات طي سالهاي گذشته آورده می‌شود، در تحلیل وضعیت صادرات محصول حجم صادارت صورت گرفته، ارزش ریالی و دلاری آن و همینطور کشورهای مقصد مورد بررسی قرار می‌گیرند.
10- پیش‌بینی تقاضا
1-10- پیش‌بینی تقاضا داخلی
پیش‌بینی تقاضا به عنوان يكي از مهمترين اركان مطالعه بازار می‌باشد. به طوريكه با استناد به پیش‌بینی‌های انجام شده در اين بخش، تحليل وضعيت آينده صنعت مورد بررسي صورت می‌پذیرد. با استفاده از يكي از روش هاي
- روش اقتصادسنجي
- روش روند گذشته (تداوم روند قبلي)
- روش سطح مصرف (مصرف سرانه)
- روش ضريب مصرف
- فرايند ماركو
- روش روند متغير
- روش تحليل بودجه خانوار
- روش مقايسه بين المللي
- استفاده از شاخص هاي راهنما، ميزان تقاضا براي حداقل 5 سال آتي پیش‌بینی ميگردد.
2-10- پیش‌بینی تقاضای خارجی (صادرات)
در اين بخش، با توجه به الگوهاي مختلف موجود جهت پيش بيني تقاضا و همچنين اطلاعات در دسترس در زمينه بازار جهاني و روند گذشته صادرات محصول مورد بررسي، پيش بيني صادرات صورت مي پذيرد.
11- تحليل موازنه پيشبيني امكانات عرضه و پيشبيني تقاضا
از مقايسه جداول مربوط به امكانات عرضه و پيش بيني تقاضا، وضعيت آينده صنعت مورد بررسـي تحليـل مـي شـود. در تـدوين جدول موازنه امكانات عرضه و تقاضا بايد علاوه بر امكانات عرضه داخلي به روند واردات و همچنين در بخش پيش بيني تقاضـا، علاوه بر پيش بيني تقاضاي داخلي به امكانات صادرات نيز توجه نمود.
12- بررسی بازار جهانی
در مورد طرحهايي كه بازار هدف، بازار صادراتي ميباشد و همچنين در مورد طرحهايي كه محصول مورد بررسي رقيب وارداتـي (محصول خارجي) دارد، بررسي بازار جهاني و منطقهاي ضروري ميباشد. به طوري كه در اين بخش تحليلهاي مربوط به وضعيت تجارت جهاني و منطقهاي و بازارهاي هدف و همچنـين مزيـتهـاي رقابتي محصول مورد بررسي در رقابت با محصولات مشابه وارداتي ارائه ميشود.
13- برنامه فروش شركت و تعيين بازار هدف
در اين بخش بازار هدف شركت در دسترسي به بازار داخلي و صادراتي متناسـب بـا دانـش فنـي طـرح و توانمنـدي شـركت در دستيابي بازار و قدرت رقابت پذيري آن ارائه مي شود.
14- جمع بندی، نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد
با مطالعه و تحليل تمام اركان مطالعه بازار، دستيابي به نتايج مشخص كاربردي دربارة توجيه پذيري اجراي پروژه متصور ميباشد. به طوريكه نتايج مطالعات، تهيه كننده گزارش مطالعه بازار را به ارائه پيشنهاد در زمينه اجرا يا عدم اجراي طرح رهنمون می‌سازد. بر همين اساس در اين بخش ارائه تحليل نهايي و جمع بندي گزارش به شيوه اي ارائه می‌شود كه به پيشنهادهاي عملي منتهي شود.
بخش سوم- مطالعه فنی در نگارش فرمت طرح توجیهی
1- هدف از اجرای طرح
در این قسمت هدف از اجرای طرح ایجادی، توسعه و یا بازسازی و نوسازی مطرح می‌شود. حدود و مشخصات طرح از جمله نام و ظرفيت عملي تولیدات، محل اجراي طرح و شيفت كار در روز، ساعت كاري در هر شيفت و تعداد روز كاري در سال ذكر مي گردد.
2- ظرفیت
در اين بخش ظرفیت طرح براساس مجوزهاي قانوني ارائه و ظرفيت توليد (اسمي و عملي) براساس مشخصات فني دستگاهها/خط توليد برمبناي مفروضات نوبت كاري محاسبه و تعيين مي گردد. در مورد ظرفیت طرحهـای توسعه، ظرفیت بخش موجود جداگانه محاسبه و میزان تولید در طی حداقل سه سال گذشته ارائه گردد.
3- محصول تولیدی
يك واحد توليدي ميتواند توليد كننده يك يا چند محصول معين باشد. در این بخش تعريف علمي محصول يا محصولات براساس مراجع معتبر علمي و مشخصات فيزيكي و شيميايي توليدات و ارائه محدوديت هاي احتمالي آورده می شود.
4- مواد اولیه کمکی و بسته بندی
در این مرحله موارد نوع و مشخصات مواداولیه، مواد کمکی و بسته بندی ، منابع تأمین ، نحوة حمل و نقل و انبار مواد ، میزان مصرف برای واحد تولید ، میزان ضایعات و و وضعيت بازيافت آن در خط توليد، و هزینة تأمین مورد بررسی قرار مي گيرند. در طرحهای توسعه، تمامی موارد فوق، بصورت جداگانه جهت تولیدات بخش موجود و بخش توسعه ذکر شود.
5- روش تولید
روش توليد و نوع فنآوري از عوامل بسيار مهمي است كه در اجراي صحيح يك طرح از نقش بسـزايي برخـوردار اسـت. بـه منظور توليد يك محصول ميتوان از روشهاي مختلفي استفاده نمود. انتخاب روش توليد مناسب با توجه به عوامـل مختلفـي از جمله منابع در دسترس، فرهنگ صنعتي، مهارتهاي موجود و قابليت يا شرايط لازم جهت جذب فـنآوري مـورد نظـر صـورت ميگيرد.
در بسياري موارد دانش روشهاي توليد در دسترس عموم قرار گرفته است ليكن بسياري از فعاليتهـا تحـت ليسـانس بوده و به كارگيري روش مورد نظر مستلزم در اختيار داشتن فنآوري خاص آن است. نتايج بررسي اين بخش شامل ارائه شرح مبسوطی از روش تولید محصول، نموداری از گردش کار مواد و … می باشد.
6- مشخصات دانش فنی تولید
ضروری است در خصوص مواردي از قبيل امکان اخذ دانش فنی مورد نیاز از منابع داخلی یا خارجی و نحوة انتقال فن آوری ، سوابق و تجربه دارنده دانش فنی، مقایسه انواع شناخته شده دیگر دانش فنی و فن آوری های مرتبط و مجوزهاي مربوط به تأييد دانش فني داخلی از نهادهاي علمي معتبر اظهار نظر گردد.
7- کنترل کیفیت
لازم است سیستم کنترل کیفیت واحد و رعایت استانداردهای لازم بررسی شود. ارائه مراحل بازرسي در بخش هاي مختلف از جمله مواداوليه، محصول، فاضلاب و غيره با ذكر پارامترهاي كنترلي هر مرحله و نتايج استحصالي از آن و نحوه اعمال نتايج در فرآوري مواد از اهميت عمده اي برخوردار بوده و توضيح آن ضروري مي باشد.
8- محیط زیست
ميبايست سيستم توليد از جهت رعايت قوانين و مقررات محيط زيست و ملاحظات و تجهيزات لازم مورد دقت قرار گيرد. در صورت وجود مجوز محيط زيست شرايط و مشخصات اشاره شده در مجوز در اين بخش با ذكـر شـماره و تـاريخ آورده شـود. در صورتي كه طرح توسعه است مجوز محيط زيست طرح موجود و بخش توسعه آورده شود.
9- پيش بيني توليد
با در نظر گرفتن برنامة زمان بندي طرح، راه‌اندازی آزمايشي و آغاز بهره‌برداری تجاري، لازم است برنامه توليد تا رسيدن به حداكثر ظرفيت عملي براي سال هاي آتي مشخص گردد. پیش‌بینی توليد براساس مباني ظرفيت، راندمان كار، مهارتهاي نيروي‌انساني، تأمين مواد اوليه، بازاريابي و ساير عوامل ديگر كه عموما به طور تدريجي افزايش می‌یاید انجام می‌شود.
بخش چهارم- مطالعات مالی و اقتصادی در فرمت طرح توجیهی
1- هزینه های سرمایه گذاری طرح
به طور كلي در دو مرحله اجراي طرح و بهرهبرداري از طرح، سرمايه‌گذاري صورت ميگيرد. سرمايه مورد نياز در دوران اجراي طرح، سرمايه ثابت و سرمايه مورد نياز در دوران بهره برداري از طريق سرمايه در گردش تأمين مي شود. دارايي هاي ثابت در مرحلة اجراي طرح خريداري و طي دوارن بهره برداري مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
1-1- زمین
به طور كلي موقعيت زمين، شرايط كلي، مساحت لازم و مناسب جهت اجراي طرح و توسعه احتمالي (از كدام جهت امكانپذير است)، نحوة خريد يا واگـذاري آن، سـاير مجوزهـا، امكـان دسـتيابي بـه تاسيسـات خـدماتي، زيربنايي و خطوط ارتباطي مي بايست مورد توجه و دقت نظر قرار گرفته و ذكـر گردنـد.
2-1- محوطه سازی و ساختمان
در بخش هزینه‌های محوطه‌سازی مواردی مانند هزینه نیاز به تسطیح زمین، دیوارکشی، جدول‌بندی، پارکینگ، ایجاد فضای سبز دیده می‌شود. در هر طرح توجیهی براساس نوع فعالیت، نوع ساختمانها تعيين ميگردد. در اين بخش مواردی از قبیل موقعیت ساختمانها از لحاظ موقعیت مکانی، سطح زیربنای مورد نیاز، نوع و مشخصه‌های فنی هر ساختمان و هزینه هر واحد و هزینه کل آن با در نظر گرفتن نیاز طرح، موافقت‌های اخذ شده و ظرفیت‌های تعیین شده برآورد گردد.
3-1- ماشین آلات
عمده‌ترين بخش يك طرح توليدي، انتخاب ماشين آلات با توجه به نوع صنعت و خصوصيات آن، فنآوري ساخت، ظرفيت توليد و خريد و نصب و راه‌اندازي آنها ميباشد. بطور معمول خريد ماشين آلات از طريق اخذ پروفرما و پيشنهاد قيمت همراه با بررسي دقيق موارد فني و ساخت انجام ميشود.
متناسب با نوع طرح مواردی نظیر نام، نوع و مدل كليه ماشين آلات، ظرفيت هر يك از آنها، كشور سازنده، كارخانه سازنده، محل نصب ماشين‌آلات در سالن توليد (لي‌اوت ماشين آلات)، سابقه کار این نوع ماشین آلات در واحدهای مشابه، ارائه حداقل دو پروفرمای مقایسه‌ای با مشخصات فنی یکسان با پروفرمای اصلی منطبق با شرايط مورد قبول بانك و…. و در نهايت هزينه‌هاي تامين ماشين آلات و دانش فني مورد بررسي قرار ميگيرد. در طرحهای توسعه، مشخصات ماشین‌آلات بخش موجود نیز علاوه بر مشخصات و هزینه‌های انجام شده و مورد نیاز بخش توسعه شرح داده شوند.
4-1- تاسیسات
بر حسب نياز، انواع تأسيسات يك طرح‌توجیهی توليدي از قبيل برق، آب، بخار، هواي فشرده، سوخت، گازهـاي صـنعتي، روغـن داغ، لوله كشي، سيستم اعلام و اطفاي حريق، سيستم گرمايش و سرمايش، سيستم تصفيه آب، سيستم تصـفيه فاضـلاب صـنعتي و غيرصنعتي، باسكول، تهويه، واحد زباله سوز، مخابرات، چيلر، برج خنك‌كننده و سيستم حفـاظتي مشـخص و هزينـه هـر يـك تعيين ميشود.
منابع تأمين، مـــقدار مــورد نياز، ذخيره‌سازي و تجهيزات اضطراري در هـر مـورد مـي‌بايسـت بـرآورد گردنـد. هزينه‌هاي تأسيسات، شامل خريد و نصب دستگاه ها و تجهيزات اصلي، يدكي و ذخيره، لوله، كابل، اتصـالات و غيـره اسـت.
لازم به ذكر است كه ضروري است در كليه جداول هزينه هاي اقلام تاسيسات، در ستون شرح، مشخصات كليه دستگاهها ذكـر گردد و هر يك از دستگاهها و تجهيزات موجود، انجام شده و موردنياز از يك قلم و با مشخصات متفاوت، به تفكيـك در رديـف هاي جداگانه آورده شوند.
5-1- لوازم و تجهيزات آزمايشگاهي و كارگاهي
اين اقلام شامل وسايل آزمايشگاه ها، تجهيزات تعميرگاه ها، كارگاه ها، انبارهـا، و وسـايل ايمنـي اسـت. هماننـد سـاير اقـلام سرمايه گذاري لازم است ميزان كيفيت مورد نياز هر يك، بررسي شده و برآورد هزينه آن براساس مشخصات، تعداد، پيشـنهادات قيمت و استفاده از موارد مشابه صورت گيرد.
6-1- وسائط نقليه
وسائط نقليه مورد نياز جهت رفع نيازهاي روزمره كارخانه، انتقال مواد و كالا و رفت و آمد كاركنان (در مواقع ضروري) به داخل و خارج كارخانه ميباشد. ضمن بررسي نوع، تعداد دستگاه، مشخصات، نحوه تأمين، قيمت هر يك، كل هزينه آن برآورد ميشود.
7-1- تجهيزات و وسايل اداري و خدماتي
در اين قسمت هزينه هاي تجهيزات و وسـايل اداري و خـدماتي از جملـه اثاثـه اداري، لـوازم آشـپزخانه و رسـتوران، تلفـن، زيراكس، فكس، كامپيوتر، چاپگر، وسايل نظافت و آبدارخانه، تجهيزات بهداري و… برآورد ميگردد
8-1- هزينه‌هاي متفرقه و پيش بيني نشده
با توجه به اينكه در اغلب موارد در مرحله بررسي طرح جهت تـأمين نيـاز مـالي و تصـميم‌گيـري جهـت تخصـيص اعتبـار و تسهيلات بانكي، جزئيات دقيق طرح در اختيار نيست و در طول اجراي طرح، تغييراتي در حجم عمليات اجرايي و هزينه‌هاي آن و قيمت‌ها وجود خواهد داشت از اينرو با توجه به نوع طرح درصدي از هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري ثابت مورد نيـاز تـا تكميـل بـه استثناي هزينه‌هاي قبل از بهرهبرداري به منظور پيشگيري از خطاي احتمالي محاسـبات، رعايـت احتيـاط و مقابلـه بـا افـزايش قيمت‌ها و تغييرات احتمالي تحت عنوان هزينه‌هاي پيشبيني نشده در نظر گرفته ميشـود.
9-1- هزينه‌هاي قبل از بهرهبرداري
در بـرآورد هزينه‌هاي قبل از بهرهبرداري ميبايست كليه اموري كه بايد از ابتـداي فـراهم آوردن امكانـات بـراي اجـراي طـرح و دوران اجـراي آن و حصول به بهرهبرداري تجاري (كه منتج به توليد محصول قابل فروش خواهد شد) انجـام مـي‌گيـرد مشـخص و سـپس بـرآورد هزينه لازم بعمل آيد.
10-1- سرمايه در گردش
سرمايه در گردش يك واحد توليدي عبارت است از مجموعه امكانات، ارزش موجودي‌ها و كار در جريان، مطالبات و نقدينگي جهت به كارگيري و بهرهبرداري از سرمايه‌گذاري ثابت به منظور توليد و حفظ تداوم و استمرار عمليـات. سرمايه در گردش تنها براي يك دوره طرح و براساس هزينه‌هاي توليد دوره اول بهرهبرداري تعيين ميشود.
اقلام عمده در تعيين سرمايه در گردش عبارتند از، مواد اولیه، كالاي ساخته شده و در جريان ساخت، مطالبات، تنخواه گردان،
2- زمان بندی اجرای طرح
جهت اجراي طرح به طور هماهنگ، منظم و پيوسته، لازم است در مورد هر يك از عمليات اجرايي ماننـد كسـب مجوزهـاي لازم و عقد قراردادها، خريد و آماده‌سازي زمين، عمليات ساختماني و محوطه‌سازي، سفارش، خريد و حمل ماشين‌آلات، نصب و راه‌اندازي، تأسيسات، استخدام و آموزش كاركنان، بهرهبرداري آزمايشي، تاخيرهاي پيشبيني نشده و غيـره، برنامـة زمـانبنـدي خاصي تهيه گردد.
3- هزینه های تولید
هزينه‌هاي توليد براساس پيشبيني توليد در100 درصد ظرفيت عملي محاسبه ميگردد و براي سالهاي قبل از دسـتيابي به صد در صد ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال ميگردد.
تهیه مدل مالی و اقتصادی طرح توجیهی با نرم افزار کامفار
در نهایت با روشن شدن تمامی جوانب هزینه‌های سرمایه‌گذاری طرح، و به دست آمدن ریز هزینه‌های سرمایه‌گذاری ثابت و درگردش، اطلاعات بخش مطالعات مالی و اقتصادی طرح توجیهی وارد نرم افزار کامفار شده و به کمک این نرم افزار و مباحث عملی و تخصصی اقتصاد مهندسی، شاخص‌های کلیدی و تاثیر گذار طرح توجیهی مشخص می‌شود.
نگارش و فرمت طرح توجیهی بعلت حساسیت بسیار بالا، برای اشخاص غیر حرفه‌ای و مبتدی علاوه بر زمانبر بودن، نتیجه مناسبی هم در پی نخواهد داشت. فرمت طرح توجیهی برخی بانک ها متفاوت است لذا باید طرح توجیهی منبطق بر فرمتی باشد که از سوی بانک ارائه شده است.
بهتر آن است که سرمایه‌گذاران و مجریان طرح توجیهی از مشاوران سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تهیه طرح توجیهی مورد تایید کانون مشاوران اعتباری و سرمایه‌گذاری بانکی جهت تهیه طرح توجیهی استاندارد استفاده کنند، به دلیل آنکه این شرکت ها اشراف کاملی نسبت به فرمت طرح توجیهی بانک های عامل داشته و نقش بسزایی در تسهیل روند کاری و پروسه بررسی طرح توجیهی و همینطور موفقیت طرح توجیهی دارند.
تهیه شده توسط واحد تحقیقات سرمایه‌گذاری بهین صنعت یاب
