ابتدا باید بدانیم مدل کسب و کارچیست؟ مدل کسب و کار چارچوبی است که برای توضیح دادن عملکرد و ترکیب عناصر مختلف یک کسب و کار استفاده می‌شود. این مدل اطلاعات مرتبط با مشتریان، محصولات و خدمات، جریان های درآمدی، هزینه های سازمان، کانال های توزیع، شبکه های همکاری درون سازمانی و برون سازمانی و سایر عناصر اصلی یک کسب و کار را در خود جای می دهد. با استفاده از مدل کسب و کار،می توان به بهبود استراتژی ، شناسایی فرصت های جدید و ایجاد ارزش بیشتر برای مشتریان دست یافت.
خدمات قابل ارائه توسط گروه بهین صنعت یاب در این حوزه به شرح زیر است:
خدمات مشاوره در حوزه تحلیل مدل کسب و کار
تحلیل و ارزیابی جامع از بخش های مختلف مدل کسب وکار
شناسایی نقاط قوت، ضعف، چالش ها و نواقص موجود در بخش های گوناگون مدل کسب و کار
ارائه راهکار و پیشنهاد به منظور بهبود مدل کسب و کار
بررسی سناریوهای گوناگون در مهندسی مجدد و یا طراحی مدل کسب و کار
تعیین استراتژی های کاهش هزینه به وسیله تحلیل مدل کسب و کار
این مدل به صورت یک چارچوب استراتژیک است که به کمک آن می‌توان ارزش افزوده، درآمد و پایداری را برای کسب و کار تعیین کرد. اجزای مدل کسب و کار عبارتند از:
۱- بخش‌های مشتری: گروه‌های خاصی از مشتریان که مورد توجه شرکت هستند.
۲- ارزش پیشنهادی: محصولات، خدمات و تجربیاتی که نیازهای بخش‌های مشتری را برآورده می‌کنند.
۳- کانال‌ها: مسیرهایی که شرکت از طریق آنها با مشتریان خود در ارتباط است و با آنها تعامل دارد.
۴- روابط مشتری: انواع روابطی که شرکت با مشتریان خود برقرار می‌کند.
۵- جریان‌های درآمدی: منابع درآمد و راه‌هایی که شرکت درآمد کسب می کند.
۶- فعالیت‌های کلیدی: وظایف و عملیات های مهمی که شرکت برای ارائه ارزش پیشنهادی خود نیاز دارد.
۷- منابع کلیدی: دارایی‌های ضروری که شامل دارایی های ملموس و ناملموس هستند و شرکت برای عملکرد موثر به آن ها نیاز دارد.
۸- شرکای کلیدی: موجودیت‌ها یا سازمان‌های خارجی که شرکت با آنها همکاری می‌کند تا مدل کسب و کار خود را تقویت کند.
۹- ساختار هزینه: هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مالی مرتبط با عملکرد مدل کسب و کار هستند.
تحلیل مدل کسب و کار با مطالعه و بررسی عناصر اصلی مدل کسب و کارو به منظور درک و ارزیابی بهتر عملکرد یک کسب و کار صورت می‌گیرد. این تحلیل شامل بررسی استراتژی‌ها، ساختار سازمانی، محصولات و خدمات، رقابت‌پذیری، مزیت رقابتی، چشم‌انداز و استفاده از فناوری‌های جدید است. تحلیل مدل کسب و کار یک فرایند سیستماتیک است که جوانب مختلف یک کسب و کار را ارزیابی می‌کند. هدف این تحلیل، درک چگونگی عملکرد یک کسب و کار است و در نهایت به دنبال ارائه راهکارهایی برای بهبود عملکرد کسب و کاراست. تحلیل مدل کسب و کار به سازمان کمک می‌کند تا نقاط قوت خود را بهبود بخشد، ضعف هایش را رفع کند و فرصت ها و تهدیدات محیطی را شناسایی کند. در نتیجه، تحلیل مدل کسب و کار به شما کمک می‌کند تا بهبودهای لازم را در ساختار و فرآیندهای خود اعمال کنید و یک سازمان هوشمندتر و تأثیرگذارتر بسازید.
چرا تحلیل مدل کسب و کار اهمیت دارد؟
مدل کسب و کار به دلایل مختلفی بسیار مهم است:
برنامه‌ریزی استراتژیک:
برنامه‌ریزی استراتژیک برای موفقیت بلندمدت یک کسب و کاربسیار حیاتی است، و یک مدل کسب و کار خوب، سازمان را به سمت تعیین اهداف و اتخاذ تصمیم های آگاهانه هدایت می‌کند. با شناسایی و تحلیل بخش های مختلف مدل کسب و کار چارچوبی فراهم می شود تا فرایند برنامه ریزی استراتژیک هدفمندتر شود، در نتیجه رسیدن به مزیت رقابتی برای بنگاه تسهیل شود.
شناخت بازار:
شناخت بازار برای هر کسب و کاری ضروری است. تحلیل مدل کسب و کار به سازمان ها کمک می‌کند تا شرایط بازار را تجزیه و تحلیل کرده، نیازهای مشتریان را شناسایی کند، و محصولات یا خدمات خود را مطابق با این نیازها تنظیم کند.تحلیل و شناخت بازار برای پیشرفت در محیط رقابتی و اتخاذ استراتژی های بازاریابی کارآمد بسیار حائز اهمیت است.
تخصیص منابع:
یک مدل کسب و کار تعیین می‌کند که یک شرکت چگونه درآمد کسب می‌کند و منابع را چگونه تخصیص می‌دهد. تحلیل مدل کسب و کاربه تعیین بهترین شیوه استفاده از منابع مالی و انسانی کمک می‌کند. تخصیص صحیح منابع برای پایداری یک کسب و کار و رشد آن ضروری است، و یک مدل کسب و کار سالم موجب می شود که منابع به بهترین شکل ممکن مورد استفاده قرار گیرند.
ارزش پیشنهادی:
در یک مدل کسب و کار ارزش پیشنهادی را به طور شفاف بیان می شود، به این معنا که کسب و کار چه ارزش منحصر به فردی به مشتریان ارائه می‌دهد. این امر برای جذب و حفظ مشتریان بسیار حائز اهمیت است. یک پیشنهاد ارزش واضح و جذاب، کسب و کار را از رقبا متمایز می‌کند و موقعیت آن را در بازار مشخص می‌سازد.
کارایی عملیاتی:
یک مدل کسب و کار بر بهینه‌سازی فرآیندها و کارایی عملیاتی نیز تمرکز دارد. تمرکز بر این موارد می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در هزینه و بهبود عملکرد کلی شود.
بهبود کارایی در عملیات شرکت موجب می شود که کسب و کار از اتلاف منابع و هزینه ها جلوگیری کرده، محصولات یا خدمات مناسبی را ارائه دهد و در نتیجه، رضایت مشتریان که عامل اصلی وفاداری مشتریان به برند است، افزایش یابد.
فرآیند تحلیل مدل کسب و کار
در تحلیل مدل کسب و کار، ابتدا باید به طور دقیق محصولات و خدمات ارائه شده توسط شرکت را شناسایی کنیم. بررسی این محصولات و خدمات شامل مواردی مانند ویژگی‌ها، کیفیت، قابلیت رقابت، تکنولوژی‌های مورد استفاده و قابلیت تولید به صورت کارا و موثر است. سپس، استراتژی شرکت مورد بررسی قرار می گیرد. استراتژی برندسازی، استراتژی قیمت‌گذاری، استراتژی بازاریابی و استراتژی رشد از جمله مواردی است که در این بخش مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند.
بعد از آن، ساختار سازمانی شرکت مورد بررسی قرار می‌گیرد. استفاده از ساختار سازمانی مناسب باعث بهبود عملکرد شرکت و افزایش بهره‌وری می‌شود. رقابت‌پذیری نیز عامل مهمی است که در تحلیل مدل کسب و کار مورد نظر قرار می‌گیرد. بررسی عواملی مانند رقابت با برندهای دیگر، قدرت مذاکره و قدرت ورود به بازار از جمله مواردی است که در این بخش مورد تحلیل قرار می‌گیرند.
مزیت رقابتی نیز نقش مهمی در تحلیل مدل کسب و کار ایفا می‌کند. باید بدانید که شرکت شما در چه جنبه‌ای از رقابت با سایر شرکت‌ها در بازار مزیت دارد و چگونه می‌توانید این مزیت را با بهره‌برداری از فناوری‌های جدید تقویت کنید. در نهایت، چشم‌انداز شرکت مورد بررسی قرار می‌گیرد. باید بدانید که شرکت شما به چه هدف‌های کوتاه و بلندمدت دست می‌یابد و چگونه آینده‌ای روشن برای خود را ترسیم می‌کند. این تحلیل به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف مدل کسب و کار خود را شناسایی کنید و براساس آنها، بهبودهای لازم را در طراحی و اجرای مدل کسب و کار خود انجام دهید.
