سرمایه گذاری در حوزه حمل و نقل ریلی
حملونقل در دنیای امروز به‌عنوان فاکتوری اساسی در زندگی انسان برشمرده می‌شود، انواع مسافرت‌های کاری و تفریحی و همچنین جابه‌جایی بار و محموله‌ها همگی از طریق ابزارها و زیرساخت‌های حملونقل امکان‌پذیر است. ابزارهای گوناگونی برای جابه‌جایی انسان و بار در دست انسان امروز است، خودرو‌های شخصی و پس از آن ابزارهای حملونقل عمومی مانند اتوبوس، قطار و هواپیما از مهم‌ترین این ابزارها برشمرده می‌شوند.
مزایای خطوط ریلی
استفاده از حملونقل هوایی به دلیل هزینه‌های بالا کمتر مورد توجه اقشار متوسط و پایین جامعه قرار گرفته و رقابت بین خطوط زمینی و ریلی به مراتب بیشتر است. همچنین بحث حملونقل بار و جابه‌جایی کالا در بخش‌های زیادی تنها با قطارهای باری امکان‌پذیر است، از طرفی سهولت سفر و حمل‌بار از طریق خطوط ریلی، همچنین پایین بودن هزینه‌های استفاده از این خطوط و جذابیت‌های بصری سفر با قطار، همگی در توجه افراد به قطار و سفرهای ریلی تاثیرگذار است.
از سوی دیگر میزان اثرگذاری خطوط حملونقل ریلی بر ساختار اقتصادی جوامع بر کسی پوشیده نیست، این اثرگذاری در بخش‌های تولید و اشتغال و سرمایه‌گذاری است. اهمیت این بخش به‌گونه‌ای است که کارشناسان حملونقل ریلی از آن به‌عنوان زیربنای اقتصادی کشور یاد می‌کنند و یکی از اهرم‌های قوی برای رسیدن به توسعه را همین بحث حملونقل ریلی می‌دانند.
آینده حمل و نقل ریلی
چندی پیش مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری حملونقل ریلی عنوان کرد: طی هشت سال آینده 70 هزار‌میلیارد تومان در حوزه حملونقل ریلی توسط بخش خصوصی و دولت سرمایه‌گذاری می‌شود. محسن پورسیدآقایی با اشاره به طرح‌های مختلف راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران برای توسعه صنعت حملونقل ریلی کشور، اظهار داشت: طبق برنامه ریزی‌های انجام شده تا سال 1400 ظرفیت حمل مسافر توسط ناوگان ریلی از 25 به 45میلیون مسافر افزایش می‌یابد و حملونقل حومه‌ای نیز باید به آن اضافه شود. ظرفیت حمل بار توسط ناوگان ریلی کشور نیز از 22میلیارد تن کیلومتر باید به 88میلیارد تن کیلومتر برسد.
وی گفته بود: از 70 هزار‌میلیارد تومان سرمایه‌گذاری مورد نیاز 24 هزار‌میلیارد تومان آن از طریق بودجه عمومی کشور، 22 هزار‌میلیارد تومان آن طبق مصوبات قانونی توسط وزارت نفت و 24 هزار‌میلیارد تومان دیگر باید با استفاده از سرمایه‌های بخش خصوصی تامین شود.
سندی چشم انداز که چشم انتظار است
براساس سند چشم‌انداز 20 ساله و تا افق 1404 باید سهم حملونقل ریلی برون‌شهری در جابه‌جایی مسافر از 4 به 18درصد و سهم جابه‌جایی بار از 10 به 30درصد از کل حملونقل کشور برسد. رسیدن به اهداف فوق فعلا چشم انتظار سرمایه‌گذاران کلان بخش حملونقل است. سعید رسولی، معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی حملونقل کشور در این خصوص می‌گوید: جهت دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز، نیاز است تا توجه بیشتری به توسعه مشارکت و جذب سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در طرح‌های توسعه زیربنایی و ناوگان شرکت راه‌آهن ایران صورت گیرد.
2 بخش بالقوه سرمایه گذاری
رسولی در ادامه در خصوص بخش‌هایی که قابلیت سرمایه‌گذاری در حوزه خطوط ریلی دارند، می‌گوید: زمینه‌های سرمایه‌گذاری در شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با توجه به گستردگی این صنعت متعدد و متنوع است. اما دو بخش «زیربنا» و «ناوگان» اصلی‌ترین بخش‌ها برای سرمایه‌گذاری هستند که همین دو بخش هم دارای زیرمجموعه‌های مربوط به خود است که به آن خواهیم پرداخت.
وی می‌افزاید: با توجه به بالا بردن حجم سرمایه‌گذاری طرح‌های ریلی، خصوصا در پروژه‌های زیربنایی و ناوگان، شرکت راه‌آهن ایران در ابتدا پس از معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری مطرح در این صنعت، در راستای توجیه‌پذیری طرح اقدام کرده و سپس نسبت به معرفی مشوق‌ها و بسته‌های حمایتی و عندالزوم حمایت از جذب سرمایه‌گذار وارد عمل می‌شود تا زمینه رشد و شکوفایی این صنعت ایجاد شود و مشارکت بخش خصوصی در اجرای پروژه‌ها به حداکثر برسد، ما تمام تلاش خود را برای جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی چه در داخل کشور و چه سرمایه‌گذاران خارجی می‌کنیم و سرمایه‌گذاری در این بخش مرد عمل می‌خواهد.
16 فرصت طلایی برای سرمایه گذاران
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی حملونقل کشور در ادامه در خصوص فرصت‌های مشارکت و سرمایه‌گذاری در شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: این فرصت‌ها به 16محور دسته‌بندی می‌شوند که شامل توسعه زیرساخت‌های ایستگاهی و امکانات رفاهی مسافران، توسعه راه‌آهن برقی، توسعه راه‌آهن سریع‌السیر، احداق خطوط جدید و دوخطه کردن، توسعه خطوط فرعی، توسعه سیستم‌های علایم و ایمنی، توسعه تجهیزات و ماشین‌آلات ریلی، توسعه سیستم ارتباطات، توسعه ناوگان حمل بار و مسافر، توسعه ناوگان کشش، توسعه امکانات تعمیرات و نگهداری، توسعه و رفع گلوگاه‌های بهره‌برداری، توسعه سیستم‌های، توسعه قطارهای حومه‌ای، احداث پایانه‌های حملونقل ترکیبی و توسعه زیرساخت‌های آموزشی و مدیریتی و زیرساخت‌های غیرفعال رفاهی، ورزشی و فرهنگی است.
طرح های اولویت دار راه آهن برای سرمایه گذاری
معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل ونقل به این سوال که در حال حاضر کدام یک از فرصت‌ها برای راه‌آهن در اولویت است تا بخش خصوصی را به مشارکت و سرمایه‌گذاری دعوت کند می‌گوید: طرح‌های مهم سرمایه‌گذاری در دو بخش، شامل دوخطه کردن مسیرهای گلوگاهی و همچنین نمونه بسته‌های سرمایه‌گذاری در خرید واگن باری، مسافری و لکوموتیو جهت توسعه ناوگان بار و مسافر از اولویت بالای مشارکت برخوردار است که با توجه به موقعیت جغرافیایی و حجم کار مبالغ مختلفی از سرمایه را طلب می‌کنند.
معرفی بسته های حمایتی
سعید رسولی، در خصوص بسته‌های حمایتی که راه‌آهن به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد توضیح می‌دهد: بسته‌های حمایتی که برای سرمایه‌گذاران تعریف شده شامل هفت بسته اصلی است که به اختصار آنها را نام می‌برم:
1- تثبیت حق دسترسی واگن‌های باری نور،
2- پرداخت سهم درآمد صرفه‌جویی مصرف سوخت،
3- بسته حمایتی خرید سالن‌های مسافری،
4- امکان مشارکت تا سقف 30 درصد مبلغ کل سرمایه‌گذاری،
5- پرداخت حق دسترسی خطوط موجود در پروژه‌های دوخطه،
6- پرداخت تسهیلات از محل وجوه اداره شده،
7- پرداخت تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی.
***
در همایش بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حملونقل، مسکن و شهرسازی که مهر ماه امسال با حضور نمایندگان کشورهای مختلف در تهران برگزار شد، معاون وزیر راه و شهرسازی شش فرصت جذب سرمایه‌گذاری در حوزه زیربناهای حملونقل ریلی کشور را تشریح کرد.علی نورزاد گفت: با توجه به آنکه تعداد زیادی طرح در دست ساخت هستند در حوزه راه‌آهن قابلیت جذب سرمایه بسیار زیادی برای این بخش وجود دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: احداث خطوط راه‌آهن «درود-خرم‌آباد- اندیمشک» به طول ۳۷۶ کیلومتر با ارزش یک‌میلیارد و ۱۰۳ میلیون یورو، «گرگان-بجنورد-مشهد» به طول ۵۷۰ کیلومتر با ارزش یک‌میلیارد و ۹۱ میلیون یورو، «رشت-آستارا» به طول ۱۸۳ کیلومتر با ارزش ۴۵۵ میلیون یورو، «کرمانشاه-خسروی» به طول ۳۳۰ کیلومتر با ارزش ۴۱۲ میلیون یورو، «چابهار-زاهدان-بیرجند» به طول ۱۳۱۰ با ارزش یک‌میلیارد و ۸۰۳ میلیون یورو و «شیراز-بوشهر-عسلویه» به طول ۶۴۴ با ارزش یک‌میلیارد و ۷۸ میلیون یورو شش پروژه ریلی هستند که به‌عنوان فرصت سرمایه‌گذاری در همایش بین‌المللی معرفی شده‌اند.
