طرح کسب و کار یا بیزینس پلن (Business plan) چیست؟

بیزینس پلن (Business Plan) یا طرح کسب و کار یک بررسی جامع است که ایده کسب و کار، اهداف، راهبردها، و جزئیات عملیاتی طرح را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد و به ارائه راهکار می پردازد. این سند به عنوان یک راهنمای استراتژیک برای کسب و کار عمل می‌کند و به کسب‌وکار ها کمک می‌کند تا اهداف استراتژیک، چشم انداز و جهت گیری کسب و کار را مشخص کرده و تصمیم‌گیری‌های موثری را در تمامی زمینه‌های عملیاتی انجام مشخص کند.

خدمات قابل ارائه توسط گروه بهین صنعت یاب در این حوزه به شرح زیر است:

طرح کسب و کار یا بیزینس پلن (Business Plan)

طراحی و مستند کردن طرح کسب و کار

تحلیل استراتژیک بازار در کنار تحقیقات بازار

بررسی کلان روندهای صنعت و عوامل کلیدی موفقیت در صنعت

مشاوره در طی دوران اجرای طرح

 

تدوین بیزینس پلن از جهات بسیاری حائز اهمیت است. تدوین یک طرح کسب وکار مناسب به جذب سرمایه و اعتماد سرمایه‌گذاران در پروژه کمک شایانی می کند. همچنین موجب هدایت و مدیریت بهتر اهداف و عملکرد کسب و کار می شود. ایجاد تصمیم‌گیری‌های استراتژیک موثر، فراهم کردن برنامه‌ریزی مالی دقیق برای آینده، ارتباط و هماهنگی بهتر با تیم کاری، و افزایش امکانات برای رشد و پیشرفت بلندمدت کسب و کار، از دیگر مزایای تدوین یک بیزینس پلن موثر است.

 

 

در ادامه، توضیحاتی کامل تر در مورد بخش های اصلی یک بیزینس پلن ارائه می‌شود:

 

خلاصه اجرایی :(Executive Summary)

این بخش یک مرور مختصر از کل نقشه کسب و کار است، در این بخش نقاط کلیدی و مهم مانند مفهوم کسب و کار، بازار هدف، پیش‌بینی‌های مالی و نیازهای تامین مالی خلاصه می شود. معمولا این بخش در انتهای فرایند تدوین طرح نوشته می شود اما در ابتدای سند قرار می گیرد.

توصیف کسب و کار: (Business Description)

این بخش اطلاعات دقیقی درباره ماهیت و جوهره ی کسب و کار فراهم می‌کند، که شامل بیانیه ماموریت، چشم‌انداز، ارزش‌ها و ساختار حقوقی کسب و کار است . همچنین محصولات یا خدمات ارائه شده توسط کسب و کار و مزیت منحصر به فرد آنها را شرح می‌دهد.

تجزیه و تحلیل بازار : (Market Analysis)

در این بخش، بازار هدف مورد نظر به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. این بررسی شامل اندازه بازار، تخمین تقاضا، روندهای بازار و موقعیت رقابتی شرکت است. این بخش همچنین نیازها و ترجیحات بازار هدف را بررسی می‌کند و فرصت‌هایی که کسب و کار به وسیله ی آن ها می‌تواند نیازهای بازار را برآورده کند، تعیین می‌کند.

استراتژی بازاریابی و فروش  : (Marketing and Sales Strategy)

این بخش از طرح کسب و کار نشان می‌دهد که کسب و کار چگونه قصد دارد محصولات یا خدمات خود را بازاریابی کند و به فروش برساند. این فرایند جزئیاتی مانند کانال‌های بازاریابی ، استراتژی قیمت‌گذاری، فعالیت‌های تبلیغاتی و پیش‌بینی فروش را در بر می گیرد.

برنامه عملیاتی  :(Operational Plan)

برنامه عملیاتی شرح می‌دهد که کسب و کار چگونه فعالیت های روزمره و عملیاتی خود را برنامه ریزی و مدیریت می کند . این بخش شامل مواردی همچون مکان، امکانات، تجهیزات، فرآیندهای تولید، مدیریت موجودی و نیازهای پرسنلی است.

مدیریت و سازمان (Management and Organization) :

این بخش ساختار سازمانی کسب و کار را شرح می‌دهد، هم چنین تیم مدیریت، اعضای کلیدی و مسئولیت‌های هر عضو تیم یا دپارتمان تعیین می‌شود و تأییدات و تجربیات آنها برجسته می‌شود.

برنامه مالی (Financial Plan) :

این بخش یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های طرح کسب و کار است که شامل پیش‌بینی‌های مالی همچون گزارش‌های سود و زیان، گزارش‌های جریان نقدی و صورت‌های مالی است. پیش‌بینی‌های مالی شامل سرمایه‌گذاری اولیه، پیش‌بینی درآمد، تجزیه و تحلیل نقطه سودآوری و منابع تأمین مالی است.

تجزیه و تحلیل ریسک (Risk Analysis):

این بخش از طرح کسب و کار خطرات و چالش‌هایی که کسب و کار ممکن است مواجه شود را شناسایی می‌کند و راه‌حل‌هایی برای کاهش یا رفع آنها ارائه می‌دهد. این خطرات شامل عوامل اقتصادی، تغییرات قوانین، شدت رقابت در بازار یا مسائل عملیاتی هستند.

 

 

تفاوت طرح کسب و کار (Business Plan) و مطالعات امکان سنجی  (Feasibility Study) چیست؟

 

تفاوت میان طرح کسب و کار و یک مطالعه امکان سنجی به شرح زیر است:

 

 هدف:

طرح کسب و کار: هدف اصلی یک طرح کسب و کار، بیان راهبردها و جزئیات عملیاتی کسب و کار است. طرح کسب وکار به عنوان یک راهنمای استراتژیک برای کسب و کار عمل می‌کند و برای جذب سرمایه‌گذاران، تأمین مالی، راهنمایی تصمیمات و ارتباط با ذینفعان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

مطالعه امکان سنجی : هدف اصلی یک مطالعه امکان سنجی، ارزیابی قابلیت اجرایی و پتانسیل یک ایده کسب ‌وکار برای موفقیت است. در این نوع از تحلیل عواملی از قبیل تقاضا در بازار، رقابت، پیش‌بینی‌های مالی، قابلیت فنی و مشروعیت حقوقی/قانونی، بررسی می‌شود تا تعیین شود که آیا ایده کسب‌وکار امکان‌پذیر است و ارزش ادامه دادن را دارد یا خیر.

 

 حیطه:

طرح کسب و کار: یک طرح کسب و کار بر روی انواع مختلفی از جنبه‌های مرتبط با کسب و کار تمرکز دارد، که شامل مفهوم کسب و کار، بازار هدف، استراتژی‌های بازاریابی و فروش، برنامه عملیاتی، ساختار مدیریتی، پیش‌بینی‌های مالی و تجزیه و تحلیل ریسک می‌شود. این یک مرور جامع از کلیت پروژه کسب و کار است.

مطالعه امکان‌سنجی: یک مطالعه امکان‌سنجی بر تجزیه و تحلیل امکان‌پذیری ایده کسب‌وکار تمرکز دارد که شامل عواملی مانند تقاضا در بازار، رقابت، روندهای صنعتی، نیازمندی‌های فنی، قابلیت مالی و محدودیت‌های حقوقی/قانونی است. حیطه مطالعه امکان‌پذیری نسبت به نقشه کسب و کار باریک‌تر است، زیرا هدف آن ارزیابی دقیق‌تر امکانات ایده کسب‌وکار است و وارد جزئیات مربوط به مسیر موفقیت کسب و کار نمی شود.

 

زمان‌بندی:

 

طرح کسب و کار: یک نقشه کسب و کار معمولاً پس از انجام مطالعه امکان‌ سنجی و تصمیم‌گیری برای ادامه کسب و کار توسط مدیران توسعه می‌یابد و جزئیات استراتژی مورد انتخاب برای اجرای ایده کسب و کار را شامل می‌شود.

مطالعه امکان‌ سنجی: یک مطالعه امکان‌سنجی در مراحل ابتدایی توسعه ایده کسب‌وکار انجام می‌شود، پیش از اینکه منابع قابل توجهی سرمایه‌گذاری شود. هدف آن ارزیابی قابلیت اجرای ایده کسب‌وکار و کمک به تصمیم‌گیری برای ادامه یا تغییر جهت است.

 

در کل، در حالی که هر دو نقشه کسب و کار و مطالعه امکان‌پذیری برای ارزیابی یک ایده کسب‌وکار حیاتی هستند، مطالعه امکان‌سنجی تأکید بر ارزیابی قابلیت اجرایی ایده دارد در حالی که طرح کسب و کار جزئیات استراتژیک برای اجرای ایده را فراهم می‌کند.