• کلیه اعضاء کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی، موظف به رعایت حدود تعریف شده در این دستورالعمل به عنوان حق الزحمه در قراردادهای خود بوده و تخطی از آن تخلف محسوب می شود و مراتب مشمول رسیدگی در ارکان کانون خواهد بود.
• مشاوران کانون مادامی که به عنوان مشاور عضو کانون ارائه خدمات می نمایند و عقد قرارداد آنها متکی به عضویت شان در کانون است، موظف به رعایت حق الزحمه های مورد تائید شورای عالی کانون هستند.

ضریب تخفیف یا افزایش میزان حق الزحمه:

• طبیعی است مشاوران با توجه به سوابق، رتبه و سطح کیفی خدماتی که ارائه می دهند، انتظار داشته باشند امکان دریافت سطح بالاتری از حق الزحمه (حداکثر تا 5%) و یا ارائه تخفیف (حداکثر تا 5%) را داشته باشند؛ این محدوده دایره رقابتی مشاوران را در تعیین حق الزحمه تشکیل می دهد و در سایر فاکتورها می بایست شرایط مشابه وجود داشته باشد.
• عدم نیاز به مطالعات و تدوین بخش اقتصادی (بازار) گزارش: به طور معمول گزارش های امکان سنجی شامل مطالعات بازار و اقتصادی می باشد؛ چنانچه بنا به دلایلی این بخش در گزارش نهایی مورد درخواست بانک نباشد، تاثیری معادل 20% کاهش در نرخ پایه حق الزحمه خواهد داشت. به عنوان مثال چنانچه بانک ها در قراردادهای مربوط به وجوه اداره شده بر اساس معرفی سازمان ذیربط در خصوص تعهد تامین بازار (برای مثال خرید تضمینی برق از نیروگاه ها) نیازی به انجام مطالعات و بررسی بازار و اقتصادی طرح نداشته باشند، این ضریب کاهنده اعمال خواهد شد.
• عدم نیاز به مطالعات و تدوین بخش فنی گزارش: بخش فنی نیز به طور معمول یک بخش ثابت از گزارش های امکان سنجی است؛ چنانچه بنا به دلایلی این بخش در گزارش نهایی مورد درخواست بانک نباشد، مشابه وضعیت عدم نیاز به مطالعات بازار تاثیری معادل 20% کاهش در نرخ پایه حق الزحمه خواهد داشت. به عنوان مثال در طرح هایی خاص که شرایط فنی آنها به صورت تیپ مورد قبول بانک واقع شده است (مانند برخی طرح های کشاورزی که بر اساس مساحت تصمیم گیری می شود) و نیازی به مطالعات و بررسی فنی وجود نداشته باشد، این ضریب اعمال خواهد شد.
• وجود گزارش مدون مطالعات فنی و مهندسی توسط یک مجموعه ذیصلاح مستقل: چنانچه یک مجموعه ذیصلاح مستقل (مانند یکی از شرکت های مهندسی مشاور مورد تائید معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری یا شرکت های خدمات مهندسی مورد تائید وزارت صنعت، معدن و تجارت) مطالعات فنی و مهندسی یک طرح را انجام داده و گزارش مدونی ارائه نموده باشد، با توجه به آنکه وجود این گزارش یک نقطه مثبت در بررسی فنی طرح محسوب می شود، کاهشی به میزان 10% در حق الزحمه خواهد داشت.
• گزارش های توسعه، نوسازی و بازسازی: در طرح های توسعه، نوسازی و بازسازی که سرمایه گذاری طرح شامل دو بخش سرمایه موجود و مورد نیاز می باشد، در تعیین نرخ پایه حق الزحمه میزان سرمایه گذاری طرح توسعه مدنظر قرار می گیرد (مجموع سرمایه گذاری انجام شده و باقی مانده) با توجه به آنکه در چنین طرح هایی حجم مطالعات و کار کارشناسی با توجه به نیاز به بررسی وضع موجود بیشتر از طرح های عادی و ایجادی است و در تعیین نرخ پایه حق الزحمه بخش سرمایه گذاری موجود تاثیر داده نشده است، عدد افزاینده ای معادل 0.1 به ضریب موثر بر حق الزحمه افزوده می شود.
• حساسیت سرمایه گذاری نسبت به سرمایه در گردش: با توجه به آنکه عموماً مطالعات امکان سنجی برای تامین مالی سرمایه ثابت انجام می شود، در دستورالعمل حاضر میزان سرمایه گذاری ثابت ملاک تعیین نرخ پایه حق الزحمه قرار گرفته است. با در نظر داشتن آنکه محاسبه سرمایه درگردش نیز در طرح ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید به دقت انجام پذیرد تا سودآوری طرح بر اساس آن مشخص شود، در طرح هایی که میزان سرمایه در گردش نسبت به سرمایه ثابت معادل 30% یا بالاتر بوده و در نتیجه حساسیت سودآوری طرح نسبت به سرمایه در گردش افزایش می یابد و لازم است دقت و توجه بیشتری در محاسبه سرمایه ثابت انجام شود، لذا به اندازه 0.1 به ضریب موثر برحق الزحمه افزوده می شود. توضیح ضروری آنکه چنانچه گزارش امکان سنجی فقط برای دریافت تسهیلات سرمایه در گردش تنظیم شود و شرح خدمات و فرمت مطالعات امکان سنجی فنی، اقتصادی و مالی داشته باشد، مبلغ حق الزحمه پایه عیناً متناظر با مبلغ سرمایه در گردش کل تعیین می گردد.
• تکنولوژی پیچیده: نرخ های پایه حق الزحمه برای طرح هایی با تکنولوژی و فرآیند متعارف محاسبه شده اند و طرح هایی را شامل می شوند که سابقه قبلی اجرا (درحد 5 طرح مشابه) را در کشور داشته باشند؛ چنانچه طرحی دارای تکنولوژی غیرمتعارف و پیچیده باشد (یعنی مطالعات و خدمات مهندسی، دانش فنی و لیسانس در میزان سرمایه گذاری آن موثر بوده و ارزشی در حد حداقل 10% سرمایه ثابت را داشته باشد) تکنولوژی پیچیده محسوب شده و معادل 0.1 به ضریب موثر بر نرخ پایه حق الزحمه اضافه می شود.
• تکنولوژی نو ورود: چنانچه طرح از لحاظ محصول و تکنولوژی در کشور جدید باشد و قبلاً نمونه های مشابهی (حداقل 5 مورد) از آن اجرا نشده باشد، طرحی با تکنولوژی و محصول نو ورود تلقی شده و معادل 0.2 به ضریب موثر بر نرخ پایه حق الزحمه اضافه می شود.
• وجود طرح تدوین شده و مطالعات PFS توسط یک مرجع ذیصلاح: چون در فرآیند های پیش بینی شده در کانون، مشاوران مسئول مستقیم گزارش هایی هستند که تهیه و با مهر و امضاء شرکت خود برای تصمیم سازی به سیستم بانکی ارسال می کنند، حتی در صورت وجود گزارش ها و مطالعات قبلی لازم است که بررسی ها و محاسبات دقیقی انجام شود. اما از آنجا که وجود یک گزارش امکان سنجی که از طریق مرجع ذیصلاح (یک مجموعه یا شرکت دارای صلاحیت کارشناسی از مراجع رسمی ذیربط مثل کانون یا معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری) می تواند تا حدودی از حجم فعالیت های مشاور بکاهد و در صورتی که چنین گزارشی موجود بوده و بیش از دو سال از تدوین آن نگذشته باشد و همچنین در هنگام عقد قرارداد به مشاور ارائه شده و هویت تهیه کنندگان آن مورد قبول مشاور واقع شود، معادل 0.2 از ضریب موثر از نرخ پایه حق الزحمه کسر می شود.
• وجود طرح تدوین شده و مطالعات PFS توسط یک مجموعه کارشناسی دارای صلاحیت عمومی: ممکن است گزارش امکان سنجی موجود کارفرما توسط مجموعه های کارشناسی توانمندی که دارای مجوزهای تائید صلاحیت نیستند تهیه شده باشد (مثل کارشناسان مستقل خود کارفرما و یا گروه های کارشناسی شناخته شده دیگر) این گزارش اگرچه می تواند تا حدی از حجم فعالیت های مشاور بکاهد، ولی کنترل اطلاعات و روش های بکار رفته نیز برحجم فعالیت های مشاور خواهد افزود. در هر حال در صورت وجود چنین گزارشی و به شرط ارائه به مشاور در هنگام عقد قرارداد معادل 0.1 از ضریب موثر بر نرخ پایه حق الزحمه کسر می شود.

توضیحات تکمیلی در مورد محاسبه حق الزحمه برای طرح های امکان سنجی

علاوه بر مطالب فوق الذکر لازم است نکات زیر در تعیین حق الزحمه و عقد قرارداد مورد توجه مشاوران عضو کانون قرارگیرد:

• به منظور حذف انحرافات و همچنین جلوگیری از پیچیدگی در محاسبه حق الزحمه، در صورتیکه میزان سرمایه گذاری از پیش تعیین شده (میزان مورد نظر در زمان تنظیم قرارداد) در حد معقولی پس از انجام مطالعات امکان سنجی بانکی تغییر نماید و در حدی که نتایج محاسبات نهایی سرمایه گذاری با برآوردهای اولیه تا 20% تفاوت داشته باشد (افزایش یا کاهش)، مبلغ حق الزحمه تغییری نخواهد کرد؛ ولی به ازای تغییرات بیشتر از 20% این مبلغ قابل بازنگری و تعدیل در مبلغ قرارداد خواهد بود که درج این نکته در قرارداد مربوطه لازم می باشد.
• چنانچه مطالعات مشاور نشان دهد که طرح از هر یک از جنبه های بررسی شده توجیه پذیر نبوده و امکان دریافت تسهیلات از سیستم بانکی را به این دلیل نداشته باشد، مشاور ملزم به ارائه گزارش دال بر عدم توجیه پذیری به کارفرما و بانک عامل می باشد و حق مخفی نمودن یا تغییر کاذب نتایج را ندارد و چون در هر حال موظف به پاسخگویی در قبال این عدم توجیه پذیری نیز می باشد، محق به دریافت کامل حق الزحمه خواهد بود.