سرمایه گذاری در تولید کاغذ از سنگ

تولید کاغذ از سنگ

متاسفانه منابع تولید کاغذ که همان جنگل ها هستند بسیار محدودند و نیاز انسان نیز بی انتها. به همین دلیل، از یک سو به دلیل محدود بودن سطح جنگل های دنیا و تخریب شدید آن و از سوی دیگر، به دلیل افزایش روز افزون مصرف کاغذ و محصولات کاغذی همگام با ازدیاد جمعیت و پیشرفت فناوری، بررسی و به کارگیری اعداد و ارقام تولید کاغذ و مصرف سرانه در کشورهای مختلف این واقعیت بیشتر به نظر می آید که برای تولید کاغذ، باید به طور جدی به فکر ابداع روش های دیگر بود.

معرفی طرح

شاید بتوان گفت کاغذ مهم‌ترین ماده اولیه برای تولید محصولات چاپ و نشر است و مصرف آن در کشور ما هم کم نیست. در زمینه تولید این ماده کارخانه‌های اندکی مشغول کار هستند که درصد کمی از نیازهای داخلی را تامین می‌کنند و مابقی از سایر کشورها وارد می‌شود. یکی از دلایل تولید نشدن کاغذ در ایران شرایط آب و هوایی و نبود منابع جنگلی غنی است، چون عمده‌ترین ماده تشکیل‌دهنده کاغذ الیافی است که از چوب درختان بدست می‌آید. کمبود ماده اولیه لینگوسلولزی در صنایع کاغذسازی، سبب توسعه روز افزون صنایع کاغذ در جهت افزایش درصد مصرف مواد معدنی در کاغذ همراه است. با توجه به مسایلی از جمله هزینه تولید، حجم و بار آلودگی پساب، افزایش سرعت تولید ماشین کاغذ، همچنین لزوم تولید کاغذ با شکل‌پذیري و کیفیت مناسب، لازم است اثرات متفاوت پرکننده‌هاي معدنی (کربنات کلسیم) در کاغذ بسته به کاربردهاي مختلف مورد بررسی قرار گیرد. هدف اصلی استفاده از مواد معدنی بهبود ویژگی‌های نوری، چاپ‌پذیری کاغذ، هزینه پایین تولید، حجم و بار آلودگی پساب، افزایش سرعت تولید ماشین‌آلات کاغذ می‌باشد انواع مواد معدنی مورد مصرف بسته به ویژگی‌های ذاتی اثرات متفاوتی در ویژگی‌های کاغذ دارند از جمله مواد معدنی که مورد توجه صنایع کاغذ سازی است شامل کربنات کلسیم رسوبی، کربنات کلسیم آسیاب شده و کائولین می‌باشد.
تولید کاعذ از کربنات کلسیم یکی از روش های نوین در صنعت کاغذسازی محسوب می شود که این تکنولوژی از کشور کانادا وارد سایر کشورها از جمله ژاپن، تایوان و… شده است.

برای ساخت 10.000 تن کاغذ سلولزی،‌ حدود 65 میلیون دلار ارز، 3.500 کیلووات برق و یک رودخانه آب لازم است و مهمتر از همه برای تولید کاغذ باید جنگل‌ها را تخریب کرد که برای طبیعت بسیار زیانبار است مشکل بعدی موادی است که برای تهیه کاغذ سلولز به خمیر اضافه می‌شود که بسیاری از آنها سمی است. پسماند این مواد به آب‌های زیرزمینی وارد شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند و سلامت بشر را به خطر می‌اندازند.

مواد تشکیل دهنده کاغذ سنگی

حدود 80 درصد ماده تشکیل‌دهنده کاغذ سنگی از کربنات کلسیم است و 15 درصد مابقی مواد تشکیل‌دهنده این کاغذ از مواد پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلنی است. برای اتصال کربنات کلسیم و مواد رزینی که همان پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن است از موادی به نام coupling agent استفاده می‌شود. اگر به کاغذهای سلولزی نگاه شود در سطح آن خلل و فرج دیده می‌شود که به علت وجود الیاف کوتاه و بلند و ترکیب آنهاست در کاغذ سنگی پس از ترکیب مواد اولیه، ماده‌ای به نام Compatibilizer برای هموژنیزه کردن ترکیب به آن اضافه می‌شود. این ماده ساختار مولکولی ترکیب را یکنواخت و همگن می‌کند به همین دلیل است که خلل و فرجی در بافت کاغذ دیده نمی‌شود. بیشترین سنگی که روی کره زمین موجود است سنگ پایه آهکی است که می‌توان کربنات کلسیم را از آن استخراج کرد. اطراف ایران مملو از سنگ‌هایی است که پایه آهکی دارند (به همین دلیل است که در کشور ما کارخانه‌‌های سیمان زیادی در حال فعالیت هستند) و این یکی از مزیت های اصلی برای احداث کارخانه تولید کاغذ از سنگ می باشد. به همین دلیل ایران می تواند بعنوان یکی از کشورهای تولید کننده کاعذ از سنگ باشد لازم به ذکر است که تولید این کاعذ برای سایر کشورها از جمله کشورهای اروپایی که منابع سنگی آن ها به اندازه ایران غنی نیست مقرون به صرفه نمی باشد. 

خواص کاغذ از سنگ:

مقاومت در مقابل پارگی و پوسیدگی، دوام و عمر طولانی (Durability):

اين ويژگي ضمن كاهش هزينه هاي مصرف كننده در دراز مدت موجب كاهش ضايعات كاغذ و صرفه جوئي در كل كشور خواهد شد انواع جلدها، پوشه هاي اداري نقشه هاي راهنما و جغرافيائي، چاپ هاي نفيس، اسناد مهم و تاريخي كه براي مدت طولاني و بصورت مداوم دست به دست شده و بكار گرفته ميشوند از مزيت این نوع كاغذ بهره زيادي خواهند برد.

ضد آب بودن (Waterproof):

كاغذ سنگی صد در صد ضد آب مي باشد. در نقاط مرطوب و محل هائي كه با آب و رطوبت سرو كار دارند كاربرد دارد. در محصولاتي كه مستقيم و غير مستقيم با آب و رطوبت سر و كار دارند مانند بطري هاي مختلف و بسته بندي هاي مواد پروتئيني و غيره استفاده از این محصول به صورت معمولي و يا پشت چسبدار آن جايگاه ويژه اي دارد به اين ويژگي قابل شستشو بودن آنرا نيز بايد اضافه كرد.

مقاومت در برابر مواد شیمیائی:

اسیدها، روغن ها و ساير مواد شيميائي در مجاورت كاغذهاي طبيعي اثر مخرب روي آنها دارند در حاليكه این محصولات در مقابل مواد شیمیایی مقاوم مي باشند.

موارد استفاده در صنعت

کاغذ از کربنات کلسیم (کاغذ سنگی) در تولید کلیه محصولات چاپی و تحریری در صنایع بسته بندی و… که ماندگاری آنها حائز اهمیت می باشد جایگزین مناسبی برای کاغذ و مقوای معمولی می باشد. این محصول از گراماژ 65 تا 500 برای انواع پوستر، ساک‌های دستی، کاغذ دیواری، پاکت سیمان و … استفاده می‌شود.
یکی از کاربردهای بسیار مهمی که این کاغذ در کشور ما می‌تواند داشته باشد در زمینه بسته‌بندی سیمان است. برای تولید کیسه‌های بسته‌بندی سیمان از پنج لایه کاغذ که روی آن را با یک لایه پلی‌اتیلن پوشش داده‌اند استفاده می‌شود. لایه پلی‌اتیلن برای جلوگیری از نفوذ سیمان به بیرون به کار برده می‌شود ولی در ساخت کاغذ سنگی چون از پلی‌اتیلن استفاده می‌شود نیازی به پوشش‌دهی ندارد. مصرف دیگر این کاغذ در تولید ظروف یکبار مصرف است، این مواد چون دوستدار محیط زیست است، زود به طبیعت برمی‌گردد و آسیبی نمی‌رساند.

بررسی بازار و رقبا

حدود ۵ سال پیش برای اولین بار کاغذ سنگی در کانادا تولید شد و حدود ۲ سال است که در چرخه اقتصادی جهان جای گرفته است. تفاوت کاغذهای معمولی و کاغذ سنگی در این است که به دلیل وجود الیاف کوتاه و بلند در کاغذ معمولی باعث مکش مرکب می‌شود و در چاپ چند رنگ، کیفیت مطلوبی نخواهیم داشت. برای داشتن چاپ با کیفیت‌تر از کاغذ گلاسه استفاده می‌شود و کاغذ سنگی کیفیت کاغذ گلاسه را با قیمت پایین‌تر به ما می‌دهد. چاپ‌پذیری کاغذ سنگی بسیار بهتر از کاغذ معمولی است. کاغذ معمولی به دلیل خلل و فرجی که دارد مرکب را جذب می‌کند در حالیکه کاغذ سنگی مرکب را جذب نمی‌کند و مرکب در سطح کاغذ باقی می‌ماند و حدود ۲۰ درصد کاغذ معمولی مرکب مصرف می‌کند.

طبق آمار {انجمن صنایع چوب ایران} در سال 1393، 979.140 تن انواع کاغذ، وارد کشور شده است در حالی که تولید کاغذ در کشور ۱۲۰۰۰ تن است، که این ۱۲۰۰۰ تن را شرکت‌های چوکا و پارس تولید می‌کنند. خط تولید کاغذ سنگی قابلیت تولید 5۰۰۰ تن در سال را دارد پس برای تامین نیاز داخلی نیاز به نصب چندین ماشین داریم. اگر سیستم تولید کاغذ از سنگ در کشور نصب و راه‌اندازی شود میزان قابل توجهی از واردات کاغذ و خروج ارز از کشور کاسته می‌شود. همچنین منابع جنگلی ما نیز تخریب نمی‌شود. برای تولید هر یک تن کاغذ، ۴ تن درخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این در صورتی است که کشور ایران منابع درختی و آبی کمی دارد پس بهتر است که از کاغذ سنگی استفاده شود.

برآورد سرمایه گذاری اجرای طرح:

جهت احداث یک واخد تولید کاغذ از سنگ با ظرفیت 5.000 تن در سال جمع کل هزینه سرمایه گذاری جهت تولید کاغذ از کربنات کلسیم شامل سرمایه در گردش و سرمایه ثابت حدود 140 میلیارد ریال می باشد. لازم به ذکر است جهت تامین مالی این پروژه از طریق بانک و یا سرمایه گذار ابتدا می بایست نسبت به تهیه طرح توجیهی تولید کاغذ از سنگ اقدام شود.

مزایای اجرای طرح:

از جمله مزیت‌هایی که در این طرح وجود دارد می‌توان به حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب جنگل‎‌ها اشاره کرد. همچنین برای راه‌اندازی و تولید کاغذ از جنس سنگ سرمایه‌گذاری بسیار پایین‌تر (درمقایسه با کاغذهای سلولزی) مورد نیاز بوده و آب و برق کمتری استفاده می‌شود. قیمت تولید محصولات یکی از مواردی است که برای تولیدکنندگان بسیار با اهمیت می‌باشد. در محصول مورد نظر قیمت تمام شده نسبت به کاغذهای سلولزی بسیار کمتر بوده (تقریبا نصف) و بیانگر این است که صنعت ساخت کاغذ از سنگ از جمله فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسبی محسوب می‌شود.

منبع: واحد تحقیقات سرمایه‌گذاری بهین صنعت یاب