سرمایه گذاری در تولید گوشت بدون دام

 سرمایه گذاری در تولید گوشت بدون دام و راهکار بهره وری پایین صنعت گوشت دام که پای شرکت های تکنولوژیک را وسط کشید

 پرورش  یکی از استارت آپ های حوزه گوشت به این نتیجه رسیده که باید گوشت را بدون دام تهیه کرد، در این صورت، 14.5درصد از گازهای گلخانه ای که بر اثر دامداری در نقاط مختلف جهان وارد اتمسفر می شود، کم خواهد شد. این گزارش توضیح می دهد که تکنولوژی چطور می تواند آینده گوشت و تغذیه جهانی را تغییر دهد. با بهین صنعت یاب همراه باشید.

در همین تابستانی که گذشت، یک استارت آپ غیر متعارف توجه شرکت های بزرگ تکنولوژیک را به خود جلب کرد و خیلی ها خواهان سرمایه گذاری در آن بودند. فکر میکنید این استارت آپ در چه حوزه ای فعالیت می کند؟ تولید گوشت؛ همان گوشتی که در اکثر کشورهای دنیا نقشی مهم در رژیم غذایی مردم دارد. اما علت توجه شدید ب این استارت آپ- یعنی ممفیس میتز- خود گوشت نبود. این استارت آپ در تلاش است گوشت را به روشی غیر متعارف و با حذف حیوانات تولید کند.

اینکه شرکتهای تکنولوژیک به این استارت آپ توجه نشان دادند چندان جای تعجب ندارد. دغدغه چهره های معروف در سیلیکون ولی به صورت اصولی این است که مشکلاتی را که تنها توسط تکنولوژی امکان حلشان است، حل کنند. مشکلاتی که این استارت آپ به دنبال حلشان بوده نیز از این قرار است: چطور می توان جمعیت رو به رشد و علاقه مند به پروتئین جهان را تغذیه کرد؟ چطور می توان صنعت ناکارآمد گوشت و دام را که به شدت به محیط زیست آسیب می زند متحول کرد و بهره وری آن را بالا برد؟

راه حلی که ممفیس میتز برای این مشکلات پیدا کرده، ساده است: باید گوشت را بدون دام تهیه کرد. وقتی پای دام در میان نباشد، 14.5 درصد از گازهای گلخانه ای که بر اثر دامداری در نقاط مختلف جهان وارد اتمسفر می شود حذف خواهد شد. در باب توجه چهره های عرصه تکنولوژیک به این مسئله نیز هیچ تردیدی وجود ندارد. مثلا چهره ای مثل بیل گیتس همراه به سرمایه گذاری در تولید مواد غذایی آینده و به خصوص گوشت توجه نشان داده و سرگئی برین یکی از موسسان گوگل هم به وضوح تایید کرده که تولید گوشت در آینده به پیشرفت تکنولوژی وابسته خواهد بود.

طرح توجیهی سرمایه گذاری در تولید گوشت بدون دام

اما چه توجهی می توان در خصوص بهره وری پایین صنعت گوشت و دام و لزوم ورود شرکت های تکنولوژیک به این عرصه برای افزایش بهره وری ارائه داد؟ ساده ترین مثالش این است: یک گاو برای تولید هر نیم کیلو گوشت قابل مصرف باید به اندازه 11 کیلوگرم غذا بخورد. در فرهنگ شرکت های تکنولوژیک، این یعنی هدر رفتن منابع و بهره وری پایین. پس چه بهتر که حیوانات از کلیت این معادله کنار گذاشته شوند؛ و البته این دقیقا همان کاری است که ممفیس میتز انجام داده است. این استارت آپ به آنچه که ((کشاورزی سلولی)) خوانده می شود توجه زیادی نشان داده است؛ به این معنا که دانشمندان قصد دارند گوشت از سلول های حیوانی – و نه از خود حیوان- تولید کنند.

دو شرکت مهم دیگر که در این عرصه فعالیت می کنند، ((بیاندمیت)) و (( ایمپاسیبل فودز)) نام دارند و آنها هم توانسته اند بالغ بر 275 میلیون دلار سرمایه برای تحقیق در خصوص گوشت آینده جذب کنند و تولید گوشت گیاه محور نیز در دستور کار آنها قرار دارد. در واقع هم شرکت های متمرکز روی کشاورزی سلولی و هم شرکت های متمرکز روی گوشت گیاه محور یک هدف را- البته از راه های مختلف – دنبالمی کنند. هدف غایی آنها ایجاد اقتصادی است که از حیوان و گوشت حیوان عبورکرده باشد.

یکی از موفق ترین تجربه های عرصه مواد غذایی که فعالان عرصه اقتصاد پساگوشت را نیز امیدوار می­کند، تجربه تولید لبنیات گیاه­محور است که در سال های اخیر محبوبیت زیادی به دست آورده و بازارهای زیادی را در جهان تسخیر کرده است. در دهه های گذشته، موفقیت تجاری محصولاتی مثل شیر سویا، شیر بادام یا پنیر سویا بعید به نظر میرسید. در واقع اینطور احساس می شد که تنها بازارهای آسیایی ممکن است در این زمینه جایی برای فعالیت داشته باشند. اما امروزه محصولات لبنی گیاه محور جایگاه خاصی حتی در بازارهای غربی پیدا کرده اند و مثلا 10 درصد از فروش در بازار آمریکا را به خود اختصاص داده اند.

اما صنعت گوشت آینده برای آنکه مردم را به خوردن گوشت به دست آمده از فرایندهای غیرحیوانی راضی کند، راه سخت تری در پیش خواهد داشت. واقعا هم این صنعت از برخی جنبه ها شبیه چیزی است که در داستان های علمی تخیلی رخ می داد؛ یعنی استفاده از روش های کاملا علمی- و نه لزوما مبتنی بر طبیعت- برای تولید گوشت. این در واقع همان کاری است که از قرن گذشته در تولید داروهای لازم برای کار کردن روی سلول ها و بافت های بدن انسان نیز به کار رفته است. جالب اینجاست که اوما والتی یکی از موسسان ممفیس میتز ایده کار کردن روی سلول های حیوانی برای تولید گوشت را زمانی به دست آورد که به عنوان متخصص قلب در یک کلینیک کار می کرد و شاهد تزریق سلول های بنیادین به قلب بیماران برای رشد مجدد عضله در دوران پس از حمله قلبی بود.

شرکت­های دیگر فعال در حوزه صنعت گوشت آینده نیز هر یک از روش­های جدیدی برای پیشبرد برنامه تحقیقاتی خود سود برده­اند. مثلا شرکت بیاند میت، پروتئین را از مواد گیاهی می­گیرد و با روش­هایی مثل گرم کردن، سرد کردن و فشار، هم­بستگی مولکولی آنها را تغییر می­دهد و آن را دوباره تنظیم می­کند تا به عضله حیوانی شباهت پیدا کند. توجیه این شرکت برای استفاده از چنین روشی این است که دام در هر صورت از گیاهان تغذیه می­کند. بنابراین دور از ذهن نیست که انسان هم راهی برای شبیه­سازی روند جذب گیاه به ماهیچه و گوشت دام پیدا کند.

اما برای هرکسی که در حوزه گوشت­های جایگزین کار می­کند، مسئله مزه گوشت مصنوع هم اهمیت زیادی دارد چون مزه مستقیما روی موفقیت این محصول در بازار تاثیر خواهد گذاشت. به­همین خاطر، بسیاری از کارهایی که گروه­های تحقیق و توسعه در شرکت­های تولید گوشت مصنوع انجام می­دهند متمرکز روی همین مسئله است. ما مزه گوشت را هم از طریق زبان هم از طریق بوی آن حس می­کنیم. اما هیچ مولکولی به­عنوان سازنده بوی گوشت شناخته نمی­شود و به همین دلیل، یک عنصر مهم از مزه­سازی تاکنون در تولید گوشت مصنوع غایب بوده است. حالا شرکت ایمپاسیبل فودز در تلاش است با آزمایش ترکیب­های مختلف، منبع ایجاد بوی گوشت را نیز پیدا و ۀن را در محصولات نهایی خود شبیه­سازی کند. از جمله موادی که بوی آنها در آزمایشگاه با ترکیب­های مختلف برای شبیه­سازی بوی گوشت به کار گرفته شده، می­توان به سیب­زمینی خام و گشنیز اشاره کرد. جالب اینجاست که شرکت ایمپاسیبل فودز اذعان می­کند که گوشت تولیدی­اش هنوز مزه خوبی نمی­دهد اما بعد از هر مرحله پیشرفت در تولید آن، یک اسم جدید روی این گوشت گذاشته می­شود که به نوعی پیروی از همان روش نسخه­های به روز شده از نرم افزار یا محصولات دیگر در شرکت های تکنولوژیک است.

محصول چه زمانی و با چه قیمتی به بازار می ­آید؟

واقعیت این است که قبولاندن ایده گوشت آینده به سرمایه­گذاران و به دست آوردن نتیجه از آن کار بسیار دشواری بوده و هزینه زیادی هم داشته است. البته این هزینه به تدریج کمتر شده و بازهم کاهش پیدا خواهد کرد. مثلا اولین برگر مصنوع که در سال 2013 توسط مارک پست دانشمند هلندی تولید شد، 300هزار دلار خرج برداشت. در سال 2016نیز هزینه تولید نیم کیلو گوشت چرخ کرده مصنوع بالغ بر 18هزار دلار بود اما حالا این هزینه در ممفیس میتز به 2400دلار برای هر نیم کیلو رسیده است.

گیاه خواران و به خصوص وگان ها هرگز چنین محصولی را قبول نخواهند کرد؛ چون به هرحال از بخشی از سلول های حیوانی در تولید آن استفاده شده است. حتی مارک پست هم معتقد است که آنهایی که گیاه خوارند بهتر است گیاه خوار باقی بمانند و کسی آنها را به استفاده از گوشت مصنوع هم تشویق نکند؛ چون در هر حال گیاه خواری بسیار کمتر از گوشت خواری به محیط زیست و سیاره زمین آسیب وارد می کند.

از سوی دیگر، گوشتی نیز که از کشاورزی سلولی تولید شده باشد هرگز وارد بازار نشده و افراد بسیار اندکی در دنیا آن را امتحان کرده انداما به نظر میرسد که اگر هم قرار باشد چنین محصولی وارد بازار شود، قوانین و مقررات فعلی برای تایید چنین محصولی توسط نهادهای مسئول کافی نخواهد بود؛ چون قوانین کنترل کیفیت گوشت با محصول جدید همخوانی ندارد و به قوانین جدیدی برای کنترل کیفیت آنها نیاز است.

به گفته مارک پست، موانع در راه رسیدن محصول گوشت آینده به بازارها آن قدر زیاد است که احتمالا مدت زیادی طول می کشد تا هزینه تولید پایین آورده شود، رشد سلول های تولید کننده گوشت مصنوع تسریع شود، موانع قانونی پشت سر هم گذاشته شوند و در نهایت محصول به دست مردم برسد. او تاریخی برای رسیدن به این هدف تعیین نمی کند اما شرکت های فعال در این حوزه معتقدند بین یک تا ده سال باید برای عرضه گوشت مصنوع به بازار صبر کرد.

اما از آنجا که برخی چهره های مشهور تکنولوژی از جمله سرگئی برین از گوگل و کایل وگت از شرکت کروزاتومیشن(خودروهای بی راننده) نیز در صنعت گوشت های مصنوع سرمایه گذاری کرده اند، انتظارات نسبت به پیشرفت در این حوزه بیشتر از گذشته شده است و حتی از لحاظ زمانی نیز نوعی تعجیل در رسیدن به نتیجه احساس می شود. در واقع این روندی است که از سرمایه گذاری ها به روش سیکلیون ولی انتظار می رود. با وجود این، یک پرسش هم مطرح می شود: اینکه آیا حضور شرکت ها و چهره های تکنولوژی در عرصه تولید گوشت مصنوع به سود این صنعت در اینده است یا آن را بی روح و ماشینی میکند؟ نظر اکثر کارشناسان بر این است که در دنیای امروز حضور تکنولوژی در هر عرصه ای بهتر از غیبت آن است و عرصه گوشت آینده نیز از این قاعده مستثنا نیست.

منبع:

شرکت “مشاوره مدیریت و مهندسی بهین صنعت یاب” با تخصص در تهیه انواع طرح‌ توجیهی طرح توجیهی تولید رب گوجه فرنگی جهت مشاوره به سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان و همچنین تهیه طرح‌های توجیهی آمادگی خود را اعلام می‌نماید