تولید لوله های GRP، یک سرمایه گذاری رو به رشد

تولید لوله های GRP

در ایران مصرف لوله‌های GRP از سال 1385 عمومیت پیدا کرده است و در طول این دوره کوتاه جایگاه قابل توجهی را در پروژه‌های عمرانی کشور کسب نموده است. بازار خوبی پیش روی این صنعت است. شما نیز می توانید یکی از تولیدکنندگان این محصول باشید.

معرفی محصول

یکی از مهمتری مسائل در طراحی سیستم‌های انتقال و توزیع آب با استفاده از لوله انتخاب جنس لوله مورد استفاده است کارخانجات مختلف صنعتی بسته به نیاز و تقاضا به تولید لوله‌ها با جنس‌های مختلفی از جمله فولادی، چدنی، بتنی، پلی‌اتیلن و پلاستیکی پرداخته‌اند در سال‌های اخیر لوله‌های پلاستیکی و بخصوص لوله‌های فایبر گلاس در طرح‌های مهندسی آب جایگاه تازه اختیار نموده‌اند. واژه GRP مخفف کلمات Glassfiber Reinforced Plastic Pipe به معنای لوله‌های پلاستیکی مسلح شده با الیاف فایبر گلاس و شیشه است، لوله‌های فایبرگلاس، لوله‌هایی سبک و مقاوم در برابر خورندگی می‌باشند که تحت استانداردهای پیشرفته کیفی تولید می‌شوند. لوله GRP دارای یک ساختار کامپوزیتی از رزین، الیاف شیشه و مواد دیگر است.

تاریخچه

تاريخچه توليد و مصرف لوله‌هاي GRP به بعد از جنگ جهاني دوم باز مي‌گردد. لوله‌های فایبرگلاس اولین بار در سال ۱۹۴۸ میلادی تولید گردیدند. در كشور ايران مصرف اين لوله‌ها از سال 1385 عموميت پيدا كرده و در طول اين دوره كوتاه، جايگاه قابل تـوجهي را در پـروژه‌هاي عمراني كشور كسب نموده است و لذا مي‌توان گفت كه هر چند صنعت GRP در ايران يـك صـنعت بسيار جوان مي‌باشد ولي رشد مصرف بسيار بالايي را در اين مدت كوتاه تجربه نموده است.

مشخصات و ویژگی های محصول

از جمله مشخصه‌هاي اصلي لوله‌هاي GRP كه سبب ايجاد مطلوبيت براي آن در بازارهاي داخلي و حتي بازارهاي جهاني شده و اين مطلوبيت سبب ايجاد سرعت در جـايگزيني آن براي بخش عمده لوله‌هاي معمول مورد اشاره شده است، مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

 

– عدم مشکل زیست محیطی

توليد و بكارگيري لوله‌هاي GRP در حوزه‌هاي مختلف صنعت، پروژه‌هاي عمرانـي و غيـره، هيچگونـه مخاطره زيست‌محيطي ندارد. علت اين امر از آنجا نشات مي‌گيرد كه كليه مواد اوليه مـورد اسـتفاده در ساخت اين لوله‌ها، پس از انجام واكنش شيميائي و تبديل به محصول (لوله) از حالـت خنثـي برخـوردار بوده و به همان شكل نيز در محيط باقي مانده و هيچگونه واكنشي با آن ندارد.

 

– قابلیت تولید در اقطار مختلف

لوله‌های GRP عمدتاً با دو مشخصه فشار اسمی PN و سختی  SN طبقه‌بندی می‌گردند (طبقه‌بندی DIN) این لوله‌ها معمولا در اقطار ۱۰۰ تا ۲۴۰۰ میلیمتر و برای فشار کار ۶ تا ۳۲ بار و سختی ۲۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰ پاسکال تولید می‌شوند. لذا اين تنوع بالاي قطرهاي قابـل توليد، قابليت پاسخگويي به كليه نيازهاي صنعت آب و فاضلاب را دارا مي‌باشد.

 

– وزن کم

جرم حجمي لوله‌هاي فايبر گلاس حدود 7/1 گرم بر سانتي‌متر مكعب است كه اين وزن معادل يك پنجم جرم حجمي فولاد و چدن و حدود يك دوم جرم حجمي لوله‌هاي سيمان آزبست است. وزن كم سبب افزايش قدرت عمل پيمانكاران در مرحله نصب لوله، كاهش هزينه‌هاي حمل و نقل، عـدم نياز به جرثقيل و تجهيزات بزرگ نصب و غيره مي‌گردد.

 

– عدم اکسیداسیون در مقابل رطوبت و هوا (زنگ نزدن لوله)

يكي از معضلات اساسي لوله‌هاي فولادي و چدني كه به وفور در شبكه‌هـاي آبرسـاني و انتقـال فاضـلاب مورد استفاده قرار مي‌گيرند، موضوع زنگ زدن است. زنگ زدگي سبب فرسودگي لولـه، تركيـدن آن و نشت آب يا فاضلاب مي‌گردد كه در اين حالت ضرورت تعويض لوله يا اتصالات آن بوجـود مـي‌آيـد و كاملا مشخص است كه انجام تعويض با توجه بر مدفون بودن لوله‌ها در عمق زمين از يك طرف و اتصال آن به شبكه آبرساني يا فاضلاب، از چه مشكلات فني و هزينه‌هاي اجرايي برخوردار مي‌باشد. لوله‌هاي فايبر گلاس به دليل پليمر بودن آنها از كوچكترين خطر زنگ زدگي برخوردار نبوده و بطور متوسط از عمر بهره‌برداري پنجاه ساله برخوردار مي‌باشند.

 

– امکان تولید انواع اتصالات

در يك شبكه آبرساني و يا انتقال فاضلاب، بر حسب نياز از اتصالات مختلف ماننـد سـه‌راهـي، زانـويي، تبديل و غيره استفاده مي‌گردد. لذا بايد گفت كه در لوله‌هاي GRP امكـان توليـد اتـصالات بـه اشـكال مختلف وجود دارد كه اين امر علاوه بر افزايش قابليت نصب آنها، امكان كـاهش تعـداد اتـصالات مـورد استفاده و همچنين توليد اتصالات بطوريكه كمترين افت فشار و اصطكاك در مقابل عبور سيال را داشته باشد، وجود دارد.

 

– سطح داخلی بسیار صاف و صیغلی

به لحاظ پايين بودن ضريب اصطكاك جداره داخلي لوله‌هاي GRP عملا هزينه‌هاي پمپاژ و نهايتـا هزينـه‌هاي بهره‌برداري به طور قابل ملاحظه‌اي به لحاظ كاهش رسوب در سطح لوله كاهش مي‌يابد.

 

– مقاومت بالا در مقابل تغییرات اقلیمی

لوله‌هاي GRP مقاومت بسيار بالايي از خود در مقابل يخ زدگي و حرارت بالا نشان مي‌دهند و اين ويژگي‌ها سبب مي‌شود تا براي شرايط آب و هوايي مختلف بخصوص مناطق سردسير به كار گرفته شوند.

 

بررسی دانش فنی تولید

لوله‌های GRP از نظر روش تولید به دو نوع زیر تقسیم می‌شوند:

1- روش الیاف پیچی که الیاف شیشه توسط ماشین مخصوص با زاویه مناسب بر روی قالب پیچیده می‌شود و دارای دو نوع پیوسته و ناپیوسته است.

2- روش ریخته‌گری گریز از مرکز که معمولا قالب لوله‌ها با سرعت زیاد می‌چرخند و یک تغذیه کننده متحرک، رزین و الیاف شیشه را روی قالب می‌ریزد که در اثر نیروی گریز از مرکز، رزین، الیاف شیشه و سپس ماسه و کربنات کلسیم، دیواره لوله را به تدریج شکل می‌دهد.

 

کاربردهای لوله های فایبرگلاس

لوله‌های فایبرگلاس در مواردی مانند لوله انتقال آب، جمع‌آوری فاضلاب، جمع‌آوری آب‌های سطحی، انتقال آب دریا، شبکه‌های آبیاری و زهکشی، فاضلاب‌های صنعتی، نیروگاه‌ها، صنایع نفت و پتروشیمی، صنایع شیمیایی و … کاربرد دارند. این لوله‌ها امروزه در صنايع و بخصوص در صنايع شيميايي و همچنين انتقال سيالات، كاربرد بسیاری در موارد زیر دارند:

1- انتقال آب

2- سيستم‌هاي فاضلاب

3- انتقال مايعات خورنده شيميايي مانند اسيدها و بازها

4- سيستم‌هاي مكش آب دريا براي پالايشگاه‌ها و پتروشيمي‌ها

5- شبكه‌هاي آتش نشاني

6- خطوط زير دريا

7- تقويت لوله‌هاي پلاستيكي مانند: پلي‌اتيلن و پی‌وی‌سی

 

بررسی بازار

با توجه به طیف وسیع کاربرد این لوله‌ها، قابلیت تولید در اقطار مختلف و ویژگی‌های مطلوب این محصول از جمله سازگاری با محیط زیست و مقاومت مکانیکی بسیار زیاد، اخیرا مورد توجه صنایع و شرکت‌های خطوط لوله قرار گرفته‌اند و بنابراین بازار مصرف مناسبی برای این محصول پیش‌بینی می‌شود.

 

مزایای اجرای طرح

اهميت صنعت لوله براي همگان روشن است. اين صنعت داراي مشخـصه‌هـاي ويـژه‌اي اسـت كـه سبب ايجاد جذابيت در امور صنعتي مي‌گردد كه برخي از اين مزيت‌ها به شرح زير است:

– ظرفيت بالاي انتقال سيالات

– قيمت مناسب حمل در مقايسه با ديگر لوله‌ها

– امنيت بالاي لوله‌هاي GRP

-كاهش آلودگي هاي زيست محيطي

از اينرو با توجه بر مزيت‌هاي فوق، امروزه در كشورهاي پيشرفته اين صنعت بـسيار گـسترش پيـدا كرده است. در كشور ما نيز كامپوزيت‌ها همانند ساير كشورها، نقش اساسـي در توسـعه صـنعتي و اقتصادي كشور بر عهده دارد و روي همين امر وزارت صنعت، معدن و تجارت، طرح‌هاي زيـادي بـراي توسـعه ايـن صنعت در دستور كار خود قرار داده است و لذا چشم انداز صنعت كامپوزيت كشور بسيار پـر رونـق ارزيابي مي‌گردد. لوله‌ها به عنوان يكي از تجهيزات اساسي سيـستم انتقـال مايعـات محـسوب مـي‌گردند. بنابر اين توسعه اين تجهيزات اثر بسيار قابل توجهي در حفظ توان عملياتي سيـستم ايفـا مـي‌نمايد. توليد اين تجهيزات هر چند در سال‌هاي اخير در كشور امكان پذير شـده اسـت، لـيكن هنـوز سالانه دولت با صرف مبلغ هنگفت ارز، اقدام به وارد سازي آنها از خارج كـشور مـي‌نمـود ولـي در سال‌هاي گذشته توليد آن در كشور آغاز گرديده است كه به نظر مي‌رسد با توسعه توليـد داخـل، نيازمندي كشور به اين قطعات كاملا مرتفع گردد. با توجه به مزایای این لوله‌ها و لزوم نوسازی شبکه آب و فاضلاب و همچنین مصارف بالای این لوله‌ها در صنعت و ساختمان‌سازی پیش‌بینی می‌شود بازار خوبی پیش روی این صنعت باشد. از این رو طرح تولید لوله‌های فایبرگلاس باتوجه به بازار بزرگی که پیش رو دارد بسیار سودآور خواهد بود.

 

---

منبع: واحد تحقیقات سرمایه‌گذاری بهین صنعت یاب