اهداف نگارش طرح توجیهی (امکان سنجی) چیست؟

اهداف تهیه طرح توجیهی فنی- اقتصادی

طرح توجیهی (امکان سنجی) با اهداف مختلفی نوشته می شود که بسته به هدف، عمق طرح و جزئیات آن متفاوت خواهد بود. برخی از این انواع طرح ها عبارتند از:

الف- تهیه طرح توجیهی برای خود متقاضی:

در واقع هدف از تدوین طرح توجیهی این است که سرمایه‌گذار خود متوجه شود که پروژه از ابعاد مختلف فنی، مالی و بازار در چه وضعیتی است. در واقع متقاضی می‌خواهد بداند که سرمایه‌گذاری در آن طرح توجیهی چقدر بازده مالی دارد‌؟ابعاد فنی آن چگونه است‌؟ آیا محصول یا خدمات تولید شده بازار دارد‌؟ پروژه با چه ریسک‌هایی روبروست‌؟ کمترین سرمایه‌گذاری ممکن برای پروژه چقدر است‌؟ در این حالت در واقع متقاضی می‌خواهد تصمیم بگیرد که آیا این پروژه را انجام دهد یا خیر‌؟

در چنین وضعیتی تجزیه و تحلیل اطلاعات واقعی بازار با روش درست و با جزئیات دقیق بسیار مهم است‌. چرا که سرمایه‌گذار پیش از آنکه با ضرر و زیان‌های بزرگ در ابعاد واقعی پروژه روبرو شود‌، انتظار دارد با درصد ناچیزی از هزینه (‌هزینه طرح توجیهی) ابعاد مختلف موضوع سرمایه‌گذاری را تجزیه و تحلیل کند‌. در چنین مواقعی گاه لازم است برخی ابعاد پروژه بصورت دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار گیرد‌. مثلاً شاید لازم باشد برای مطالعه بازار از روشهای میدانی هم استفاده شود . یا برای کم کردن از ریسک فنی از کارخانه تولید‌کننده ماشین آلات و یا کارخانجات تولید‌کننده محصول طرح بازدیدهایی صورت گیرد‌. در هر حال این نوع از طرح توجیهی با توجه به خواست متقاضی باید با دقت و جزئیات لازم تدوین شود‌، چرا که در نهایت متقاضی بدنبال آن است که تصمیم بگیرد تا پروژه را انجام دهد یا خیر‌.

 ب- طرح توجیهی برای اخذ تسهیلات یا جذب سرمایه‌گذار‌:

گاهی طرح توجیهی برای تامین مالی طرح از طریق تسهیلات یا جذب سرمایه‌گذار خارجی‌، یا جلب مشارکت سرمایه‌گذار داخلی نوشته می‌شود‌. در چنین حالتی متقاضی یا سفارش دهنده طرح نه تنها در انجام پروژه تردید ندارد بلکه به ابعاد مختلف پروژه مسلط است اما برای اینکه مرجع تامین مالی (بانک یا سرمایه گذار) نسبت به پروژه اشراف پیدا کند، اقدام به نوشتن طرح توجیهی می‌کند‌. بدیهی است در چنین حالتی طرح توجیهی باید بوسیله یک مشاور معتبر نوشته شود‌. علاوه بر این‌، باید فرمت مورد نظر بانک یا تامین‌کننده مالی نیز رعایت گردد‌. در شرایط فعلی بعضی از بانک‌ها فرمت‌های خاص خودشان را دارند و طرح توجیهی را فقط در همان فرمت بررسی می‌کنند اما برخی دیگر فرمت خاص ندارند و طرح را درفرمت‌های مختلف جهت بررسی مورد پذیرش قرار می‌دهند‌.

ج- نگارش طرح امکان سنجی جهت اخذ زمین از منابع طبیعی جهت اجرا پرژه های کشاورزی:

اخذ زمین از مناطق ویژه اقتصادی یا مناطق آزاد جهت پروژه‌های صنعتی‌، گرفتن زمین از سازمان بنادرجهت ارائه خدمات بندری یا انجام فعالیت های صنعتی از جمله مواردی هستند که نیاز به طرح توجیهی دارند. اینگونه طرح‌های توجیهی بسته به مرجع ذیربط از کیفیت متفاوتی برخوردارند‌. برخی از این سازمان‌ها بسیار سختگیر بوده و طرح توجیهی که برای این سازمان‌ها نوشته می‌شود باید در حد طرح توجیهی بانکی (Bankable) باشد‌. دربرخی از این سازمان‌ها نیز با یک طرح امکان‌ سنجی در حد پیش‌طرح (Pre-FS) می‌توان نسبت به اجاره یا کمک زمین اقدام کرد‌.

د- تدوین طرح توجیهی جهت اخذ مجوزهای تولید:

وزارت صنعت‌، معدن تجارت و وزارت جهاد کشاورزی از جمله وزارتخانه‌هایی هستندکه اخذ جواز تاسیس (‌یا موافقت اصولی‌) از آنها منوط به ارائه یک طرح است‌. البته این طرح در حد یک پیش طرح توجیهی (Pre-FS) بوده و جزئیات زیادی ندارد‌. البته آن هم اگر با کیفیت لازم نوشته نشود ممکن است موجب هزینه‌های اضافی گردد. مثلا اگر میزان ظرفیت برق در طرح بیش از حد لازم باشد‌، ممکن است سازمان صنعت‌، معدن تجارت متقاضی را مجبور کند که هزینه ترانس برق را بپردازد و یا بالعکس اگر میزان برق مصرفی کمتر از حد نیاز ارزیابی شود ممکن است در زمان اجرا موجب دوباره کاری‌، اصلاح جواز و اتلاف زمان گردد.

به کانال بهین صنعت یاب در تلگرام بپیوندید.