بررسی و انتخاب نوع فن آوری و مهندسی بکار رفته شده در طرح، از اجزای مهم و اساسی هر گزارش توجیهی می باشد که نقش تعیین کننده در برنامه تولید و بهره برداری طرح دارد.
ارزيابي طرح هاي سرمايه گذاري، به طور کلی از سه جنبه مطالعات بازار، فني و مالي صورت می پذیرد و از آنجا كه گزارش شرکت مشاور به ویژه در بخش فنی میباید متکی بر اطلاعات، بررسی ها و تحلیل های مستقل وی باشد و لازم است به طور جدی و با استعلام واخذ پروفرماهای جدید از منابع مختلف، قیمت های واقعی و به روز تجهیزات و ماشین‌آلات را کشف و در گزارش منظور کند. فقط با دقت در تمام زمینه هاست که گزارش امکان سنجی یک طرح، میتواند کامل و قابل استناد باشد.
همچنین در يک گزارش امکان سنجي جامع، بايد ارتباط معناداري بين فصل هاي بازار، فني و مالي برقرار باشد. اگرچه هر یک از بخش های مطالعاتی امکان سنجی از اهمیت خاص خود برخودار است اما چون حساسیت مطالعات فنی بیشتر متوجه قیمت و نوع تجهیزات و دانش فنی به کار رفته است لذا شرکت بهین صنعت یاب در این خصوص تأکید بیشتری دارد.
ارزیابی فنی طرح توجیهی فنی- اقتصادی
هدف اصلي از بررسي فني طرح توجیهی، امكان‌سنجي قابليت اجراء پروژه از لحاظ فني است. در اين بخش مشخصات اجزاء فيزيكي و فني طرح، توانائي‌هاي فني مجري پروژه، برنامه زمان‌بندي پروژه و برآورد هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري طرح مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد.
اهم مواردي كه در بررسي‌هاي فني و ارزیابی فنی طرح‌های توجیهی مورد توجه قرار مي‌گيرند عبارتند از:
1- هدف از اجرای طرح
اجرای طرح میتواند طرح تاسیس/ایجادی، توسعهای و یا طرح بازسازی و نوسازی باشد. در اين قسمت هدف از ايجاد طرح شرح داده مي شود و حدود و مشخصات طرح از جمله نام و ظرفيت اسمی و عملی توليـدات، محـل اجرای طرح (بخش موجود و بخش توسعه) و شيفت كار در روز، ساعت كاري در هر شيفت و تعداد روز كاري در سال ذكر مي گردد.
2- ظرفیت طرح
ظرفيت طرح يا مقدار توليد در واحد زمان را ميتوان به صورت زير تفكيك نمود:
2-1- ظرفيت اسمي: ظرفيت اسمي عبارتست از قابليـت توليـد در شـرايط ايـدهآل. ايـن ظرفيـت اغلـب توسـط سـازندگان ماشین‌آلات ثبت شده است و بر اصول طراحي و مهندسي استوار مي باشد.
2-2- ظرفيت عملي: ظرفيت عملي عبارت است از حداكثر ظرفيت قابل دسترسي در شـرايط عـادي كـار. بـه طـور معمـول ظرفيت عملي به صورت درصدي (راندمان يا بازدهاي) از ظرفيت اسمي در نظر گرفته مي شود.
3- محصول تولیدی
در این بخش تمامی مشخصات، ویژگی های تعاریف علمی و تخصصی آورده شده و همچنین محصول از نظر فاکتورهای شیمیایی و فیزیکی مورد بررسی قرار می گیرد.
4- معرفی مواد اولیه، کمکی و بسته بندی
در اين مرحله موارد زير مورد بررسي قرار گرفته و در گزارش لحاظ گردند:
:: نوع و مشخصات مواداوليه، مواد كمكي و بسته بندي (به صورت خام، نيمه ساخته يا ساخته شده) بـر اسـاس مراجـع معتبـر علمي و تجاري
:: منابع تأمين (داخلي يا وارداتي و يا وارداتي قابل تهيه در داخل) و امكان تهيه مداوم
:: نحوة حمل و نقل و انبار مواد
:: ميزان مصرف براي واحد توليد
:: ميزان ضايعات عادي (متعارف)
:: هزينة تامين
:: احتمال جايگزيني با مواد ديگر
5- روش تولید
روش توليد و نوع فنآوري از عوامل بسيار مهمي است كه در اجراي صحيح يك طرح از نقش بسـزايي برخـوردار اسـت. بـه منظور توليد يك محصول ميتوان از روش هاي مختلفي استفاده نمود. انتخاب روش توليد مناسب با توجه به عوامـل مختلفـي از جمله منابع در دسترس، فرهنگ صنعتي، مهارت هاي موجود و قابليت يا شرايط لازم جهت جذب فـنآوري مـورد نظـر صـورت مي گيرد. در بسياري موارد دانش روش هاي توليد در دسترس عموم قرار گرفته است ليكن بسياري از فعاليت هـا تحـت ليسـانس بوده و به كارگيري روش مورد نظر مستلزم در اختيار داشتن فنآوري خاص آن است.
نتايج بررسي اين بخش به صورت زير در گزارش منعكس مي گردد:
:: شرح مبسوطي از روش توليد
– شرح مبسوط: سيستم ردپاي مواد اوليه تا رسيدن به محصول نهايي. ضروري است تمام اتفاقاتي كه در اين ميان رخ ميدهد بـا توجه به شرايط فيزيكي حاكم مثل دما، فشار، رطوبت و… توضيح داده شود. در روش توليد بايد فعاليت هر يـك از ماشـينآلات طرح معين شود.
:: نمـــوداري از گـــردش كار مواد تا مرحلة بستهبندي كه در آن فعاليتهاي عمده و زمـان مـورد نيـاز جهـت هـر يـك از مراحل توليد مشخص شده است
:: انجام موازنة مواد بر روي نمودار گردش كار
:: انعطاف پذيري و قابليت كنترل خط توليد درخصوص توليد انواع محصولات، كيفيت مـوردنظر، مواد اوليـه، نيـروي انسـاني و غيره
:: ارزيابي روش توليد از جهات مختلف مانند قديمي يا پيشرفته بودن آن، ميزان ضايعات، مصرف انرژي و غيره
6- مشخصات دانش فنی تولید
ضروري است موارد ذيل در اين بخش ذكر گردد:
:: امكان اخذ دانش فني مورد نياز از منابع داخلي يا خارجي و نحوة انتقال فن آوری
:: سوابق و تجربه دارنده دانش فني (براساس مستندات كتبي ارائه شده و رزومه دارندة دانش فني)
در خصوص دانش فني ذكر مسئوليت ونحوه انتقال دانش فني و محدوديتهاي ارائه دهنده و گيرنـده آن مـورد تحليـل قرار می گيرد. بنابراين ذكر اين مهم كه آيا دانش فني در سطح ارائه مسـتندات يـا همـراه بـا ارائـه نقشـه هـا و جزئيـات محاسبات يا نصب و راه اندازي و غيره می باشد ضروری است.
7- کنترل کیفیت
لازم است سيستم كنترل كيفيت واحد و رعايت استانداردهاي لازم بررسي شود. ارائه مراحل بازرسي در بخشه ـاي مختلـف از جمله مواداوليه، محصول، فاضلاب و غيره با ذكر پارامترهاي كنترلی هر مرحله و نتايج استحصالي از آن و نحوه اعمال نتـايج در فرآوری مواد از اهميت عمده اي برخوردار بوده و توضيح آن ضروري می باشد.
8- محیط زیست
ميبايست سيستم توليد از جهت رعايت قوانين و مقررات محيط زيست و ملاحظات و تجهيزات لازم مورد دقت قرار گيرد. در صورت وجود مجوز محيط زيست شرايط و مشخصات اشاره شده در مجوز در اين بخش با ذكـر شـماره و تـاريخ آورده می شـود. از سويي ديگر در صورتي كه به منظور اخذ مجوزهاي محيط زيست الزام به تهيه گزارشات خاصي بـوده اسـت. وضـعيت اينگونـه گزارشات ذكر گرديده و در مواردي كه تهيه شده اند خلاصه اي از اطلاعات آن ارائه می گردد.
بعد دیگری که هر بانک تأمین کننده تسهیلات، مطالعه دقیق پیرامون آن را از مشاور انتظار دارد همان کشف قیمت واقعی ماشین آلات و احراز اصالت سازندگان به منظور جلوگیری از تضییع حقوق بانک و بیت المال است.
بررسی ماشین‌آلات طرح در پروژه ها، به عنوان رکن اصلی گزارش فنی نام برده می شود و از آنجا که در تأمین ارز مورد نیاز در خرید ماشین‌آلات طرح بانک مشارکت دارد، بانک همواره از مشاوران خواستار کشف قیمت و احراز اصالت سازندگان شده است. در غیر این صورت طرح در اسرع وقت عودت داده شده و این موضوع علاوه بر اینکه بر کیفیت مناسبات تأثیر منفی خواهد گذاشت در سابقه شرکت مورد نظر نیز ثبت می شود.
لذا در این بخش از گزارش با گردآوری و پردازش اطلاعات مورد نیاز از قبیل مشخصات فنی ماشین‌آلات و تجهیزات، فرآیند و روش‌های تولید محصول، ساختمان‌های مورد نیاز طرح و غیره، نیازمندی‌های طرح در این بخش تعیین شده و به تفکیک در جداول مشخص ارائه شده است.
تهیه شده توسط واحد تحقیقات سرمایه‌گذاری بهین صنعت یاب
