طرح توجیهی کک نفتی
کک نفتی محصول فرعی پالایش نفت خام است که در ترکیب آن علاوه بر کربن، مقادیر زیادی گوگرد و فلزات سنگینی مانند نیکل و وانادیم نیز وجود دارد. از این محصول عموماً به عنوان منبع سوخت صنعتی استفاده می شود؛ به عنوان مثال، حدود 76 درصد از کک نفتی جهان در صنعت آلومینیوم و 5 درصد آن در صنعت فولاد استفاده می شود. همچنین از این محصول به عنوان کاتالیست در صنایع پتروشیمی است.
تماشای ویدیو کک نفتی :
بیشتر بخوانید : طرح توجیهی چیست ؟
در حال حاضر، صنعت آلومینیوم کشور به سالانه 200 هزار تن انواع کک نفتی نیاز دارد که بخش اعظمی از این نیاز، از طریق واردات تامین می شود. کک مورد نیاز صنعت فولاد کشور نیز حدود 15 میلیون تن در سال است که از این حجم مورد نیاز، حدود 45 هزار تن آن، کک سبز می باشد. پیش بینی می شود این نیاز در سال 1404 چیزی در حدود 135 هزار تن در سال باشد و در نتیجه، به نظر می رسد این طرح توجیهی بازده اقتصادی مطلوبی داشته باشد. بر اساس محاسبات انجام شده، بازده تخمین زده شده این طرح توجیهی، سالانه چیزی در حدود 37 درصد خواهد بود.
طرح توجیهی کک نفتی
انواع کک نفتی
بر اساس ترکیبات می توان انواع کک نفتی را به چهار دسته تقسیم بندی نمود:
- کک نفتی معمولی که از پسماند نفت خام بدست می آید و مقاومت مکانیکی مناسبی دارد.
- کک نفتی گرافیتی که مقاومت شیمیایی بالایی داشته و در تولید الکترودهای گرافیتی استفاده می شود.
- کک نفتی نیمه گرافیتی که به عنوان ماده میانی در تولید فولاد استفاده می شود.
- کک نفتی ترموپلاستیک که ویژگی های پلاستیکی بالایی داشته و به عنوان ماده اولیه در صنایع پلاستیک و پلیمر استفاده می شود.
روش های تولید انواع کک نفتی
به طور کلی انواع کک نفتی به دو روش تولید می شوند:
-
فرایند کک سازی تاخیری
در این روش پسماندهای پالایشی به فرآورده های مفید تبدیل می شود. این فرایند از سه مرحله: 1. تجزیه حرارتی، 2. پلیمریزاسیون و 3. چگالش تشکیل شده است. کک نفتی که در این مرحله بدست می آید را با نام کک نفتی سبز می شناسند. پس از این مرحله کک های بدست آمده تحت فرایند تکلیس قرار می گیرند. کک نفتی کلسینه شده حاصل در ساخت آند در تولید آلومینیوم استفاده می شود.
-
فرایند کک سازی تماسی
خوراک نفتی در این فرآیند نسبت به فرایند کک سازی تاخیری، در دمای بالاتر و فشار پایین تری به طور کامل تجزیه می شود.
طرح توجیهی راه اندازی واحد تولید کک نفتی
کارگاه های داخلی فعال در زمینه تولید انواع کک نفتی
در این قسمت از طرح توجیهی کک نفتی، لازم است آمار و اطلاعات واحدهای تولیدی داخلی فعال در زمینه تولید انواع کک نفتی آورده شود. بر اساس اطلاعات منتشر شده، واحدهای تولیدی فعال، محصولات و ظرفیت سالانه پیش بینی شده تولید این محصولات، عبارتند از:
| محصول | نام واحد | استان | ظرفیت تولید سالانه |
| کک نفتی خام | اکسین پالایش آبادگران کارن | لرستان | ۲,۰۳۶,۵۰۰ تن |
| پترو پالایش مکران | هرمزگان | ||
| درنیکا پاژ خراسان | خراسان رضوی | ||
| پترو رهاورد داریان اروند | منطقه آزاد اروند | ||
| پترو کک آرین ویان غرب | همدان | ||
| کک نفتی کلسینه شده | کربن نفتی پارسیان خلیج | مازندران | 160،000 تن |
| کربن صنعتی پارسیان آند | |||
| الماس کربن آذر | قزوین | ||
| پخت کک سبز | منطقه آزاد اروند | ||
| فرآوری پترولیوم کک پارسیان اروند |
کدهای آیسیک مرتبط با طرح توجیهی کک نفتی
در این قسمت از طرح توجیهی کک نفتی لازم است کد بین المللی تعریف شده برای انواع کک (کد آیسیک ISIC)، آورده شود. کد آیسیک تعریف شده برای انواع کک به شرح زیر است:
| شرح محصول | کد آیسیک ISIC |
| انواع کک نفتی | 2320312455 |
| کک نفتی خام | 2320412456 |
| کک نفتی کلسینه شده | 2320412457 |
کد تعرفه گمرکی برای ارائه در طرح توجیهی کک نفتی
طبق آخرین آمار اداره گمرکات ایران، کدهای گمرکی یا Hs Code مرتبط با طرح توجیهی کک نفتی، برای انواع کک عبارتند از:
| شرح محصول | کد تعرفه گمرکی |
| کک نفتی خام | 27131100 |
| کک نفتی کلسینه شده | 27131200 |
واردات و صادرات انواع کک نفتی
به منظور بررسی وضعیت بازار محصول، در این قسمت از طرح توجیهی کک نفتی، لازم است تا صادرات و واردات این محصول را بررسی نماییم. طبق آخرین اطلاعات اداره گمرکات ایران، بیشترین حجم واردات انواع کک نفتی، قیر نفت و سایر تفاله های حاصل از نفت یا از روغن های مشتق از مواد معدنی قیری با کد تعرفه گمرکی 2713، از مبدا چین با 62.6% بوده است. همچنین، بیش از 50% از حجم انواع کک نفتی تولید شده به کشورهای هند، امارات متحده عربی، پاکستان و قطر صادر می شود. حجم صادرات و واردات انواع کک نفتی از سال 85 تا 98 در نمودار و جدول زیر ارائه شده است:
سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی واحد تولید کک نفتی
بر اساس محاسبات انجام شده، پیش بینی می شود برای راه اندازی واحد تولید کک نفتی با ظرفیت تولید 800،000 تن کک نفتی خام در سال، به زمینی به مساحت 65،000 مترمربع نیاز داشته باشیم. در جدول زیر می توانید سایر موارد محاسبه شده در طرح توجیهی کک نفتی را مشاهده نمایید:
| ظرفیت تولید روزانه | 10 تن |
| نرخ برابری دلار | 60،000 تومان |
| مساحت زمین مورد نیاز | 65،000 مترمربع |
| زیربنای کل | 32000 مترمربع |
| تعداد نیروی انسانی | 30نفر |
| ارزش ماشینآلات و تجهیزات | 110 میلیارد تومان |
| بازده داخلی در سال مبنا | نیازمند محاسبه |
* ارقام و اعداد فوق بر اساس آمار و اطلاعات سال 1402 محاسبه شده و تقریبی است. برای محاسبه دقیق تر به تحقیقات و مطالعات گسترده تر و بیشتری نیاز است.
در پایان شایان ذکر است چنانچه نیاز به نسخه کامل تولید طرح توجیهی تولید کک نفتی دارید، میتوانید با کارشناسان بهین صنعت یاب تماس حاصل فرمایید.
بیشتر بخوانید :
طرح توجیهی محصولات پایین دستی شیمیایی
