نحوه نگارش طرح توجیهی

نحوه نگارش طرح توجیهی فنی- اقتصادی

 طرح توجیهی باید به گونه ای نگارش و تدوین گردد که باورپذیری ایده و ایجاد این ذهنیت که مطمئناً اجرای طرح موجب اشتغال زایی، ورود نقدینگی و کمک به اقتصاد کشور خواهد کرد را در تیم ارزیابی به وجود آورد؛ بنابراین برای آشنایی با نحوه نگارش طرح توجیهی با بهین صنعت یاب همراه باشید.

نحوه نگارش طرح توجیهی چگونه است ؟ شروع هر طرح سرمایه‌گذاری که بدون تدبیر و برنامه‌ریزی آغاز گردد محکوم به شکست خواهد بود و آغاز یک کسب­ وکار نوپا نیز از این قاعده مستثنی نیست. نگارش طرح توجیهی که به عناوین و اشکال گوناگونی از قبیل بیزینس‌پلن، طرح تجاری، طرح کارآفرینی و یا طرح کسب وکار نیز بکار گرفته می‌شود، به مجری یا مدیر کمک خواهد کرد تا ایده ذهنی انجام یک فعالیت اقتصادی را عملی سازی کرده و در این مسیر از کمک‌های نقدی و تسهیلات بانکی نیز بهره­ مند گردد؛ علاوه بر آن طرح توجیهی جهت اداره و مدیریت کسب ­و ­کار مانند یک نقشه راه بوده که موجب خواهد شد تا فرمان کار همواره در مسیر درستی قرار گیرد.

نگارش طرح توجیهی استاندارد و قابل قبول، ملزم به داشتن تجربه و دانش کافی از سوی کارشناس تایید صلاحیت شده می‌باشد و صرفاً دانستن مراحل نگارش طرح توجیهی، برای نوشتن طرح کافی نیست. نحوه نگارش طرح توجیهی فنون و تکنیک خاص خود را دارد که در ادامه این نوشتار بدان اشاره خواهد شد.

اصول و نحوه نگارش طرح توجیهی

شناخت دقیق و کامل از هدف نگارش طرح توجیهی، مهم ترین گام شروع در مراحل نگارش طرح توجیهی است؛ چرا که نوشتن طرح توجیهی در برخی از موارد به طور مثال جهت جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی در قیاس با نگارش طرح توجیهی جهت اخذ موافقت اصولی و یا دریافت تسهیلات از بانک ها قدری متفاوت است. در مقاله انواع طرح توجیهی فنی- اقتصادی  گفته شد یک طرح توجیهی می تواند در قالب طرح توجیهی ایجادی و یا طرح توجیهی توسعه ای یک بنگاه اقتصادی معنا پیدا کند.

نحوه نگارش طرح توجیهی بعنوان “طرح ایجادی” و یا بعنوان “طرح توسعه”، نیازمند رعایت یکسری چارچوب و اصول استاندارد است. در نگارش طرح توجیهی توسعه ای در بخش مالی طرح از اصطلاحات «هزینه های انجام شده» و «هزینه های مورد نیاز» استفاده می‌گردد. تجربه ثابت کرده است که همواره طرح هایی در توجیه تیم ارزیابی طرح برای اخذ وام موفق بوده اند که صادقانه و ماهرانه نوشته شده و ریزه کاری ها و ظرافت‌های مدیریتی و اقتصادی در آنها به کار گرفته شده است.

زیرا اشخاصی که طرح توجیهی نگارش شده را در تیم ارزیابی بررسی می کنند، همگی از دست اندرکاران باتجربه حوزه اقتصادی هستند و تنها زمانی طرحی مورد تائید آنها قرار خواهد گرفت که از تمامی زوایا  طرح بررسی شده و شفاف سازی در آن بصورت کاملاً تخصصی انجام گرفته باشد. بنابراین در تهیه و تدوین طرح توجیهی باید سعی گردد از اغراق و یا دروغ پرهیز کرده و تخصص و تجربه را فدای هزینه نکنید و از شرکت‌هایی برای نگارش و تهیه طرح توجیهی استفاده نمایید که علاوه بر تجربه و دانش کافی، از وزارت صنعت، معدن و تجارت، کانون مشاوران اعتباری و سرمایه‌گذاری بانکی و سایر مراجع ذی‌صلاح مجوز داشته باشند.

به خاطر داشته باشید که به تحریر دراوردن و نگارش طرح توجیهی توسط اشخاصی که تجربه و تخصص کافی ندارند و یا شرکت هایی که دارای رتبه تخصصی طرح نویسی نیستند، علاوه بر آنکه استاندارد نخواهد بود، ضررهای بسیار هنگفت و جدی را برای سرمایه‌گذار به دنبال خواهد داشت.

در نحوه نگارش طرح توجیهی از لحاظ حجم صفحات، محدودیتی وجود ندارد و براساس نوع کار و موضوع پروژه تعداد صفحات طرح توجیهی می تواند متغیر باشد. اما بطور کلی، میانگین استاندارد صفحات مطالعات امکان سنجی مقدماتی را میتوان تا 40 صفحه و در طرح های توجیهی کامل تا 300 صفحه و یا بیشتر در نظر گرفت.

سلیس و روان نبودن متن و اشتباهات تایپی، نگارشی و یا ادبی از کیفیت طرح توجیهی خواهد کاست. علاوه بر محتوای طرح توجیهی، شکل ظاهری طرح برای ارائه به تیم ارزیابی و سازمان مربوطه نیز حائز اهمیت است. از نوع جلد و فونت به کارگیری گرفته شده تا نام تجاری شرکت یا کارخانه، لوگوی برند، آدرس و شماره تماس، فکس و آدرس ایمیل همگی باید به درستی انتخاب و هنگام نگارش طرح توجیهی لحاظ شود.

راهنمای نحوه نگارش طرح توجیهی

نحوه نگارش طرح توجیهی باید به گونه ای انجام گیرد که روند ایجاد و یا توسعه کسب و کار یک ایده سرمایه‌گذاری را از منظر مطالعات بازار، مطالعات فنی  و مطالعات مالی و اقتصادی مورد سنجش قرارد داده و دورنمای اجرای پروژه را به خوبی مشخص نماید، در این صورت علاوه بر کاهش ریسک برای سرمایه‌گذار و یا مجری طرح، توجیه پذیر بودن و یا نبودن طرح نیز برای سازمان های وام دهنده مشخص می شود.

اولین و مهمترین بخش طرح توجیهی نگارش شده که توسط هیئت ارزیابی مطالعه خواهد شد “بخش معرفی متقاضی طرح توجیهی” است. در واقع در این بخش اهلیت متقاضی دریافت تسهیلات مورد بررسی قرار می گیرد.

خلاصه سوابق مدیریتی، اطلاعات سهامداری شرکت، تصویر کلیه مجوزهای قانونی یا موافقت اصولی های اخذ شده از ارگان های مربوطه، تشریح کامل توانمندی های متقاضی یا مجری طرح از جمله فاکتورهای مهمی است که توسط کارشناسان بانک ها مورد بررسی قرار می گیرد. اهلیت متقاضی در فرآیند تامین مالی پروژه از طریق بانک ها و به خصوص صندوق توسعه ملی و همینطور در جذب سرمایه‌گذار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لذا باید با دقت فراوانی این بخش تهیه و نگارش گردد؛ چراکه قدرت این قسمت از طرح توجیهی می‌تواند ضامن شکست یا موفقیت طرح باشد و یا به‌عبارتی  مقبولیت طرح را نزد بانک افزایش یا کاهش دهد. در ادامه 3 بخش دیگری که در نحوه نگارش طرح توجیهی باید در نظر گرفته شود به اختصار توضیح داده خواهند شد.

 :: مطالعات بازار و تاثیر آن در نحوه نگارش طرح توجیهی

طی انجام مطالعات بازار تعریف دقیقی از مشخصات محصول تولیدی به دست می‌آید و باید در این بخش کدهای آیسیک و تعرفه گمرکی محصول مشخص شود. همینطور معرفی استانداردهای داخلی و بین‌المللی محصول مورد نظر، مشخص نمودن کاربردهای محصول، الگوی مصرف جامعه، ضرروت اجرای پروژه به همراه ملاحظات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی همگی باید در این بخش از طرح توجیهی نگاشته شوند.

خلاء بین عرضه و تقاضای محصول، می تواند به دو حالت معنی پیدا کند: مازاد عرضه و یا کمبود عرضه؛ مشخص شدن این حالت منوط است به انجام مطالعات دقیق و کارشناسی که می تواند هم به صورت میدانی و هم به صورت کتابخانه ای صورت بپذیرد، نتیجه این مطالعات  برآورد دقیقی را از وضعیت کشش بازار به متقاضی و یا تیم ارزیابی طرح ارائه می دهد.

به عبارتی باید در نگارش مطالعات بازار محصول مدنظر، تمامی تامین کنندگان اصلی محصول در بازار از تولیدکنندگان داخلی گرفته تا میزان واردات به کشور به همراه درک درستی از میزان حجم مصرف محصول و میزان صادرات آن مشخص شود تا در نهایت با تحلیل موازنه وضعیت محصول تولیدی در آینده مشخص گردد. گاهاً ممکن است در فرآیند انجام مطالعات بازار طرح توجیهی  به تقاضای منفی از محصول در بازار برسیم، لذا طرح در همین مرحله متوقف خواهد شد؛ چراکه بررسی بخش های بعدی طرح دیگر معنایی نخواهد داشت.

 :: مطالعات فنی در نحوه نگارش طرح توجیهی

در بخش مطالعات فنی طرح توجیهی، شناخت ویژگی ها و مشخصات شیمیایی و فیزیکی محصول، معرفی مواد اولیه اصلی و کمکی در طرح معرفی خواهند شد. انجام مطالعات فنی دقت نظر بالایی را می طلبد؛ چراکه نتایج این مطالعات به طور مستقیم در مطالعات مالی اثرگذار است. از موارد دیگری که باید در نگارش مطالعات فنی آورده شود، می توان به نگارش شرح مبسوطی از فرآیند تولید محصول، دانش فنی مورد استفاده، تهیه نمودارهای OPC و FPC، مشخص نمودن تجهیزات و ماشین آلات هر یک از ایستگاه های تولیدی، شناسایی گلوگاه خط تولید، ظرفیت تولید خط، مشخص نمودن سیستم های استقرار کنترل کیفیت محصول اشاره نمود.

یکی دیگر از مبحث‌های بخش فنی، سرفصل مطالعات زیست محیطی و اجتماعی طرح توجیهی، می‌باشد. که بسیار حائز اهمیت می‌باشد و عدم توجه به آن، مشکلات عدیده ای در پی‌خواهد داشت. به خصوص در طرح‌ توجیهی معدنی عدم رعایت پارامترهای زیست محیطی تاثیر مستقیم بر معیشت و خواستگاه بومی منطقه دارد. لذا این بخش از مطالعات فنی، توجه ویژه‌ای می‌طلبد.

 :: مطالعات مالی و اقتصادی و نحوه نگارش طرح توجیهی

مطالعات مالی و اقتصادی معمولاً در صورت توجیه پذیر بودن بخش های قبلی؛ آخرین بخش از مطالعات توجیهی یک ایده سرمایه‌گذاری می‌باشد. در این بخش از مطالعات میزان حجم سرمایه گذاری ثابت و درگردش طرح، باید به طور ریز و به تفکیک شفاف شوند. هزینه های سرمایه گذاری ثابت، شامل هزینه های خرید زمین و آماده سازی آن، هزینه خرید دانش فنی، ماشین آلات و تجهیزات هستند، هزینه های خرید مواد اولیه، تامین انرژی یا سوخت، دستمزد نیروی انسانی، تعمیرات و نگهداری ماشین آلات و استهلاک آن مجموع حجم سرمایه گذاری در گردش طرح را تشکیل می‌دهند. با تجزیه و تحلیل این هزینه‌ها و همینطور مشخص نمودن قیمت فروش محصولات طرح و یا میزان درآمد سالیانه پروژه، میزان سوددهی طرح مشخص می‌گردد.

مطالعات مالی و اقتصادی طرح های سرمایه گذاری بهتر است با نرم افزار کامفار انجام شود؛ چراکه هم مورد تایید تمامی بانک های داخلی و خارجی است و از طرفی چشم انداز مالی روشنی طی سال های آتی در قالب اعداد و ارقام به همراه شاخص‌های کلیدی پروژه را نمایان می‌سازد.

 در پایان مقاله نحوه نگارش طرح توجیهی باید بگیم، عملیاتی نمودن هیچ ایده‌ای ممکن نیست، مگر با همراهی مشاورانی کارآزموده و متخصص. در این راستا، به جهت تهیه طرح توجیهی ایده آل و کاربردی براساس فرم و فرمت استاندارد، “شرکت مشاوره مدیریت و مهندسی بهین صنعت یاب” عضو رسمی و دارای رتبه از کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی متشکل از تیم متخصص مشاور، آماده ارائه خدمت و محقق نمودن خواسته های شما متقاضیان محترم می‌باشد.

در صورت نیاز به مطالعات امکان سنجی و طرح توجیهی کاملاً تخصصی، به روز، مستند و قابل دفاع در کلیه بانک ها با شرکت بهین صنعت یاب تماس حاصل نمایید.