طرح توجیهی پالایشگاه
در واقع، در این طرح توجیهی در مورد احداث و راه اندازی یک مینی ریفاینری (Mini Refinery) صحبت شده است. پالایشگاه ها، واحدهای صنعتی بزرگی هستند که نفت خام را به مواد مفیدتری تبدیل می کنند. ماده اولیه مصرفی اغلب پالایشگاه ها یعنی نفت خام، از چاه نفت خام ماله کوه و منطقه سرکان پلدختر تامین می شود. از جمله محصولات پالایشگاهی پرمصرف می توان به بنزین، نفت سفید، گازوئیل و گاز مایع اشاره نمود.
بیشتر بخوانید : طرح توجیهی چیست ؟
مینی ریفاینری ها در واقع، همان پالایشگاه با همان وظایف ها هستند، اما در ابعاد کوچکتر که حجم محصولات تولیدی کمتری دارند. به طور کلی، یک مینی ریفاینری شامل سه بخش می شود: مخازن خوراک، واحد یوتیلیتی و واحد تصفیه. بنابراین، برای تجهیز نمودن یک مینی ریفاینری یا پالایشگاه کوچک، به تجهیزات زیر نیاز است:
- مخازن نفت خام
- تجهیزات حرارتی و مبردها
- تجهیزات فیلتراسیون و جدا کننده ها
- کاتالیست ها
- تجهیزات تقطیر
- تجهیزات کنترلی و ابزار دقیق
- تجهیزات ایمنی و حفاظت
- تجهیزات انتقال مواد اعم از نفت خام به عنوان مواد اولیه و محصولات
بخش های مختلف یک مینی ریفاینری
-
مخازن خوراک
اولین قسمت و در واقع مهمترین قسمت یک مینی ریفاینری، واحد خوراک یا واحد نگهداری مواد اولیه است. وظیفه این واحد بارگیری و پخش مواد اولیه، اندازه گیری حجم خوراک، ذخیره مواد واسطه و ذخیره فرآورده ها و محصولات است.
در نتیجه مهمترین تجهیزات در این قسمت، مخازن خوراک هستند. مخازن خوراک شامل تمام مخازن کروی، استوانه ای، مخازن با سقف ثابت، مخازن سرد و تانک های در باز می شود.
-
واحد یوتیلیتی
در این قسمت از مینی ریفاینری ها، عملیات سرد کردن، تصفیه و عملیات برق کاری انجام می شود. از اینرو، اکثر کارکنان پالایشگاه در این قسمت فعالیت می کنند.
-
واحد تصفیه
آخرین قسمت در مینی ریفاینری ها، واحد تصفیه نام دارد. در این قسمت فرایند تصفیه میانی و نهایی محصولات انجام می شود. کیفیت محصول نهایی را نوع فعالیت های انجام شده در این قسمت تعیین می کند.
مجوزهای لازم برای راه اندازی پالایشگاه یا مینی ریفاینری
مجوزهای لازم برای راه اندازی یک پالایشگاه یا مینی ریفاینری، توسط وزارت نفت، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صادر می شوند. این مجوزها در صورت رعایت تمام استانداردهای فنی، ایمنی و زیست محیطی صادر می شوند.
پالایشگاه ها و مینی ریفاینری های فعال داخلی
در این قسمت طرح توجیهی پالایشگاه، آمار و اطلاعات تعدادی از مینی ریفاینری های داخلی که در زمینه تولید محصولات پالایشگاهی فعالیت می کنند، آورده شده است. این آمار و اطلاعات را می توانید در جدول زیر مشاهده نمایید:
| محصول | نام واحد پالایشگاهی | استان | ظرفیت تولید سالانه |
| بنزین معمولی بدون سرب | شرکت پالایش نفت اصفهان | اصفهان | 2,966,760 تن |
| پالایش نفت لاوان | منطقه ویژه اقتصادی | 580,000 تن | |
| پالایش نفت شیراز | فارس | 461,800 تن | |
| بنزین سوپر بدون سرب | پالایش نفت بندرعباس | هرمزگان | 2،000،000 تن |
| پالایش نفت تبریز | آذربایجان شرقی | 1،000،000 تن | |
| پالایش نفت امام خمینی ره شازند | مرکزی | 900,000 تن | |
| نفت سفید | پالایش نفت بندرعباس | هرمزگان | 1,800,000 تن |
| شرکت پالایش نفت تهران | تهران | 374,000 تن | |
| نفت ستاره خلیج فارس | هرمزگان | 350,000 تن | |
| گازوئیل | پالایش نفت بندرعباس | هرمزگان | 6,400,000 تن |
| پالایش نفت تبریز | آذربایجان شرقی | 1,750,000 تن | |
| پالایش نفت لاوان | منطقه ویژه اقتصادی | 1,700,000 تن |
کدهای آیسیک مرتبط با طرح توجیهی پالایشگاه
در این قسمت از طرح توجیهی پالایشگاه، کدهای آیسیک ISIC محصولات پالایشگاهی، ارائه شده اند. کد ISIC، در واقع، هویت و اطلاعات VCM در سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع است. کد آیسیک تعریف شده برای انواع محصولات پالایشگاهی پرکاربرد به شرح زیر است:
| شرح محصول | کد آیسیک ISIC |
| بنزین معمولی بدون سرب | 2320512313 |
| بنزین سوپر بدون سرب | 2320512314 |
| نفت سفید | 2320412303 |
| نفت گاز (گازوئیل) | 2320412304 |
| گازهای حاصل از تصفیه نفت خام | 2320312380 |
| قیرهای نفتی و مشتقات | 2320312391 |
| حلال های نفتی | 2320412425 |
| گوگرد استحصال شده از نفت خام | 2320412416 |
کد تعرفه گمرکی برای ارائه در طرح توجیهی پالایشگاه
در این قسمت کدهای گمرکی یا Hs Code مرتبط با طرح توجیهی پالایشگاه ارائه شده است. کد یا Hs Code یک عدد 8 تا 10 رقمی است که اطلاعات صادرات و واردات محصول را در اختیار ما قرار می دهد. همچنین توسط این کد می توان از مجاز یا غیر مجاز بودن صادرات و واردات محصول نیز مطلع شد. از جمله اطلاعات دیگری که این کد در اختیار ما قرار می دهد می توان به عوارض و حقوق گمرکی و مالیات محصول اشاره نمود. طبق آخرین آمار اداره گمرکات ایران برای پرکاربردترین محصولات پالایشگاهی، کدهای گمرکی زیر تعریف شده است:
| شرح محصول | کد تعرفه گمرکی |
| بنزین معمولی بدون سرب
بنزین سوپر بدون سرب |
27101110 |
| نفت سفید
نفت گاز (گازوئیل) |
27101190 |
| نفت کوره (مازوت) | 27109900 |
| گازهای حاصل از تصفیه نفت خام | 2711 |
| قیرهای نفتی و مشتقات | 2715 |
| حلال های نفتی | 3403 |
واردات و صادرات پرکاربردترین محصولات پالایشگاهی
در این قسمت از طرح توجیهی پالایشگاه، می بایست وضعیت بازار محصول مورد بررسی قرار گیرد. طبق آخرین اطلاعات اداره گمرکات، صادرات پرکاربردترین محصول پالایشگاهی یعنی بنزین (معمولی و سوپر) با کد تعرفه گمرکی 27101110، به مقصد پاکستان با 52%، افغانستان با 45% و ارمنستان با 3% بوده است. آمار و اطلاعات صادرات و واردات این محصولات در ایران در طی سالهای 85 تا 97 را می توانید در نمودارها و جداول زیر مشاهده نمایید:
سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی پالایشگاه کوچک یا مینی ریفاینری
بر اساس محاسبات انجام شده، پیش بینی می شود برای راه اندازی پالایشگاه کوچک یا مینی ریفاینری با ظرفیت تولید 420،000 تن بنزین در سال، به زمینی به مساحت 500،000 متر مربع نیاز داشته باشیم. در جدول زیر سایر موارد پیش بینی شده در طرح توجیهی پالایشگاه آورده شده است:
| ظرفیت تولید سالیانه | بنزین | 420،000 تن |
| نفت سفید | 310،000 تن | |
| گازوئیل | 265،000 تن | |
| نفت کوره | 71،000 تن | |
| قیر | 178،000 تن | |
| گاز مایع | 17،000 تن | |
| مساحت زمین مورد نیاز | 500،000 متر مربع | |
| زیربنای کل | 280،000 متر مربع | |
| تعداد نیروی انسانی | 461 نفر | |
| محصولات تولیدی | بنزین، گازوئیل، شمع، روغن موتور، کلرید پلی وینیل، لاستیک صنعتی، پلی پروپیلن، پلی اتیلن | |
| بازده داخلی در سال مبنا | 37 درصد | |
* ارقام فوق تقریبی بوده و برای محاسبه دقیق سرمایه ثابت و اولیه، به تحقیقات و مطالعات گسترده تری نیاز است. در واقع، راه اندازی یک پالایشگاه یا یک مینی ریفاینری، نیازمند بررسی های کارشناسانه اقتصادی، فنی و زیست محیطی بیشتری است.
در پایان شایان ذکر است چنانچه نیاز به نسخه کامل تولید طرح توجیهی پالایشگاه دارید، میتوانید با کارشناسان بهین صنعت یاب تماس حاصل فرمایید.
بیشتر بخوانید :
